Hubtic / Nakliyat
ADR tabelası
14 Mart 2023

ADR taşımacılığı nedir? ADR (tehlikeli madde) sınıfları nelerdir?

ADR, yani Tehlikeli Madde Taşımacılığı nedir? Karayolu taşımacılığını düzenleyen ADR mevzuatı içerisinde yer alan tehlikeli madde sınıfları nelerdir? ADR Belgesi hangi taşımalarda kullanılmaktadır? Bu ve benzeri soruların cevabı blog yazımızda.

ADR tabelası

ADR nedir?

Tehlikeli madde sınıfları ve özellikleri nelerdir?

Sınıf 1 – Patlayıcı maddeler ve nesneler

Sınıf 2 – Gazlar

Sınıf 3 – Alevlenebilir sıvılar

Sınıf 4.1 – Alevlenebilir katılar, kendiliğinden tepkimeye giren maddeler, polimerleştirici maddeler ve duyarlılığı azaltılmış katı patlayıcılar

Sınıf 4.2 – Kendiliğinden yanmaya yatkın maddeler

Sınıf 4.3 – Su ile temas ettiğinde alevlenebilir gazlar açığa çıkartan maddeler

Sınıf 5.1 – Yükseltgen (Oksitleyici) maddeler

Sınıf 5.2 – Organik peroksitler

Sınıf 6.1 – Zehirli maddeler

Sınıf 6.2 – Bulaşıcı maddeler

Sınıf 7 – Radyoaktif malzemeler

Sınıf 8 – Aşındırıcı maddeler

Sınıf 9 – Muhtelif tehlikeli maddeler ve nesneler

UN numarası nedir?

ADR belgesi hangi durumlarda zorunludur?

Karayolu harici tehlikeli madde taşımacılığında hangi düzenlemeler geçerlidir?

ADR kapsamında verilen belgeler nelerdir?

ADR başvurusu nereden yapılır? Başvuru ücretleri nedir?

SRC-5 belgesi nedir?

ADR muafiyet sınırları nedir?

Karayolu ile taşınması yasak olan maddeler nelerdir?

Tehlikeli madde taşımacılığında kullanılan levhalar

Taşınan ambalajların işaretlenmesi

ADR taşımacılık için gerekli donanımlar

İstanbul köprülerinde ADR taşımaları

Ro-Ro yoluyla ADR taşımacılığı

ADR (Tehlikeli Madde Taşımacılığı) ve ADR belgelerinin hazırlanması günümüzde oldukça merak edilen konulardan biridir. Özellikle ithalat-ihracat yapan şirketler ve taşımacılık işlemini gerçekleştiren lojistik şirketleri için bu konunun iyi anlaşılması ve uygulanması çok önemlidir. Tehlikeli maddeler, insan sağlığı veya çevre için potansiyel tehditler oluşturabilecek maddelerdir ve bu nedenle taşımaları sırasında özel önlemler alınması gerekir. Bu yönetmeliğin uygulanması, tehlikeli madde taşımacılığının güvenli ve etkin bir şekilde yapılmasını sağlar.

ADR nedir?

Tehlikeli Malların Karayolu ile Uluslararası Taşımacılığına İlişkin Avrupa Anlaşması, kısaltılmış şekliyle ADR, uluslararası bir taşıma yönergesidir. Bu anlaşma İngilizce olarak “European Agreement concerning the International Carriage of Dangerous Goods by Road” şeklinde adlandırılmaktadır. 1957 yılında ilk defa yürürlüğe giren bu yönerge iki yılda bir güncellenmektedir. En güncel sürümü ise ADR 2021 olarak geçmektedir.

Bu Birleşmiş Milletler yönergesinin en temel amacı; tehlikeli maddelerin hem insan sağlığına hem de çevreye verebileceği zararın önüne geçmek, kamuya açık olan karayollarında güvenli bir taşımacılığı mümkün kılmaktır. Yönerge ile aynı zamanda, göndericinin, alıcının, dolduran ve yükleyen tarafların, yükü boşaltanların ve hatta ambalajlayanların, taşımacıların ve tehlikeli madde nakliyatı yapan her aracın sürücüleri ve operatörlerinin sorumlulukları düzenlenmektedir. Bu aktörlerin çalışma koşulları da yönerge ile belirlenmektedir.

ADR anlaşmasının ana hatları şu şekilde açıklanabilir:

  1. Karayolu taşımacılığında tehlikeli maddelerin taşınması durumunda sertifikalı ambalajlar kullanılmalıdır,
  2. Tehlikeli madde olarak tanımlanan yüklerin taşımacılığında bu konuda eğitim alan sürücüler faaliyet göstermelidir,
  3. ADR Yönetmeliğinde belirtilen işaret, etiket ve turuncu plakalar donatılmalıdır,
  4. Tehlikeli maddelerin taşıması Taşıt Uygunluk Belgesi ya da ADR Uygunluk Belgesine sahip araçlarla yapılmalıdır,
  5. Hem gönderici hem de taşıyıcı olan firmanın Tehlikeli Madde Faaliyet Belgesi olmalıdır,
  6. Zorunlu hallerde, taşıma yapan araçların uzaktan takip sistemi ile izlenmelidir,
  7. Tehlikeli malların taşımasını yapan araç sürücülerinin SRC-5 belgesi olmalıdır,
  8. ADR taşımalarında Tehlikeli Çok Modlu Tehlikeli Mal Taşıma Formu’nun kullanılmalı,
  9. Taşınan tehlikeli maddeye göre bir tehlike anında taraflar için acil harekât planı oluşturulmalı,
  10. Tehlike maddelerin taşınmasında Tehlikeli Maddeler ve Tehlikeli Atık Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası yaptırılmalı,
  11. ADR Yönetmeliğinde Sınıf 1, Sınıf 6 ve Sınıf 7 olarak tanımı yapılmış yüklerin taşınmasında, yetkili mercilerden alınmış taşıma izin belgesinin fotokopisi bulunmalı,
  12. Sınıf 1 ve Sınıf 7 olarak nitelendirilen yüklerin taşınmasında SRC5 belgesine ek olarak Sınıf 1 ve Sınıf 7 belge sahibi sürücülere görev verilmelidir.

Tehlikeli madde sınıfları ve özellikleri nelerdir?

ADR’ye göre tehlikeli maddeler 1’den 9’a kadar başlıca sınıflara ayrılmıştır. Bu sınıfların detayları aşağıdaki gibidir:

Sınıf 1 – Patlayıcı maddeler ve nesneler

Sınıf 2 – Gazlar

Sınıf 3 – Alevlenebilir sıvılar

Sınıf 4.1 – Alevlenebilir katılar, kendiliğinden tepkimeye giren maddeler, polimerleştirici maddeler ve duyarlılığı azaltılmış katı patlayıcılar

Sınıf 4.2 – Kendiliğinden yanmaya yatkın maddeler

Sınıf 4.3 – Su ile temas ettiğinde alevlenebilir gazlar açığa çıkartan maddeler

Sınıf 5.1 – Yükseltgen (Oksitleyici) maddeler

Sınıf 5.2 – Organik peroksitler

Sınıf 6.1 – Zehirli maddeler

Sınıf 6.2 – Bulaşıcı maddeler

Sınıf 7 – Radyoaktif malzemeler

Sınıf 8 – Aşındırıcı maddeler

Sınıf 9 – Muhtelif tehlikeli maddeler ve nesneler

Sınıf 1 – Patlayıcı maddeler ve nesneler

Listedeki ilk sınıf olan Sınıf 1’e, çevreye hasar verebilecek bir hızda, sıcaklıkta ve basınçta, kimyasal tepkimeler sonucu gazlar oluşturabilen katı veya sıvı maddeler girmektedir.

Sınıf 1’e piroteknik maddeler olarak bilinen; patlayıcı olmayan ve kendine yeterli, ekzotermik kimyasal tepkimeler sonucu ısı, ışık, ses, gaz veya duman veya bunların bir karışımı biçiminde etki vermek üzere tasarlanmış maddeler veya madde karışımları da girmektedir. Kendileri patlayıcı olmayan, ancak patlayıcı gaz, buhar veya toz bulutu oluşturabilecek maddeler ise Sınıf 1 kapsamına girmemektedir. Diğer taraftan, su veya alkol içeriği belirtilen sınırları aşan su ya da alkol emdirilmiş patlayıcılar ile plastikleştirici içeren patlayıcılar ve

gösterdikleri baskın tehlike nedeniyle Sınıf 5’e atanan patlayıcılar Sınıf 1 içerisinde değerlendirilmez.

 

Sınıf 2 – Gazlar

Sınıf 2 başlığında, saf gazlar veya gaz karışımları ile bir veya birden fazla madde ve nesne içeren gaz ve gaz karışımlar yer almaktadır. Tam tanımlama ise “50 °C’de buhar basıncı 300 kPa’dan (3 bar) büyük olan veya 101,3 kPa standart basıncında 20 °C’de tamamen gaz halde olan maddeler olarak geçmektedir. Susuz hidrojen flörür ise Sınıf 8 içerisinde yer alır. Saf gazda bulunabilen, üretim süreçlerinde oluşan veya ürünün dengesini koruma amacıyla katılan diğer bileşenler ise gazın sınıflandırmasını ve taşıma koşullarını değiştirmemektedir.

Sınıf 2 maddeler aşağıdaki gruplara ayrılır:

  1. Sıkıştırılmış gaz: Taşıma için basınç altında ambalajlandıklarında -50 °C’de tamamen gaz halde olan maddeler,
  2. Sıvılaştırılmış gaz: Taşıma için basınç altında ambalajlandığında -50 °C’nin üzerindeki sıcaklıklarda kısmen sıvı olan gazlar,
  3. Soğutularak sıvılaştırılmış gaz: Taşıma için ambalajlandığında, düşük sıcaklığından ötürü kısmen sıvı hale getirilen gazlar,
  4. Çözülmüş gaz: Taşıma için basınç altında ambalajlandığında sıvı fazlı bir çözücüde çözündürülen gazlar,
  5. Gaz kartuşları olarak da bilinen küçük, gaz içeren, aerosol püskürtücüler ve kaplar.
  6. Basınç altında gaz içeren diğer nesneler,
  7. Özel şartlara tabi basınçlandırılmamış gazlar ve gaz numuneleri,
  8. Basınç altındaki kimyasallar: Sıkıştırılmış veya sıvılaştırılmış gaz tanımına uyan bir sevk yakıtı ile basınçlandırılmış olan sıvılar, macunlar veya tozlar ve karışımları,
  9. Adsorbe gazlar: Taşıma için paketlendiğinde 20 °C’de 101.3 kPa’dan az ve 50 °C’de 300 kPa’dan az bir iç kap basıncı verecek şekilde katı gözenekli bir malzeme üzerine adsorbe edilen gazlar.

Sınıf 3 – Alevlenebilir sıvılar

Sınıf 3 olarak belirlenen “Alevlenebilir Sıvılar” başlığındaki ürünlerin, ADR 1.2.1’ye göre “sıvılar” tanımının (a) bendine göre sıvı olarak tanımlanması; 50 °C sıcaklıkta, 300 kPa’dan (3 bar) fazla olmayan buhar basıncına sahip olması ve 20 °C’de ve 101,3 kPa standart basınç altında tamamen gaz halinde olmaması gerekir. Bu sıvıların parlama noktaları 60 °C’den fazla değildir. Bunun yanında Sınıf 3 başlığı, parlama noktası 60 °C’nin üstünde olan sıvı ve erimiş katı maddeleri de kapsar. Sınıf 3 kapsamında duyarlılığı azaltılmış sıvı patlayıcılar da yer almaktadır. Bu maddeler, patlayıcı özelliklerinin bastırması için homojen sıvı bir karışım oluşturmak üzere su ya da diğer sıvı maddelerin içinde çözünmüş halde veya süspansiyon halinde bulunan patlayıcı maddelerdir.

Sınıf 3 olarak tanımlanan maddeler aşağıdaki gibi maddelere ayrılmaktadır:

F: Alevlenebilir sıvılar, ikincil riski olmayan ve bu maddeleri içeren nesneler.

F1: Alevlenebilir sıvılar, parlama noktası 60 °C ve altında olan,

F2: Alevlenebilir sıvılar, parlama noktası 60 °C’den fazla olan, parlama noktasında veya

üstündeki bir sıcaklıkta taşınan veya taşıma için aktarılan,

F3: Alevlenebilir sıvılar içeren nesneler,

FT: Alevlenebilir sıvılar, zehirli,

FT1: Alevlenebilir sıvılar, zehirli,

FT2: Pestisitler,

FC: Alevlenebilir sıvılar, aşındırıcı,

FTC: Alevlenebilir sıvılar, zehirli, aşındırıcı,

D: Duyarlılığı azaltılmış sıvı patlayıcılar.

 

Sınıf 4.1 – Alevlenebilir katılar, kendiliğinden tepkimeye giren maddeler, polimerleştirici maddeler ve duyarlılığı azaltılmış katı patlayıcılar

Sınıf 4.1’e dâhil olan alevlenebilir katılar, çabuk tutuşabilir katılar ve sürtünmeden dolayı yangına neden olabilen katılar olarak tanımlanmaktadır. Çabuk tutuşabilir katılar, kibrit yanmasına benzer şekilde, bir ateşleme kaynağı ile kısa süreli temas ettiğinde kolayca tutuşan ve hızla yayılan tozlu, tanecikli veya macunsu maddelerdir. Zehirli tutuşma ürünleri de tehlikeli maddeler arasındadır. Metal tozlar ise yangının söndürülme zorluğu nedeniyle tehlikeli maddeler içinde yer alır.

Aşağıdaki maddeler Sınıf 4.1 içerisinde yer alır:

– Çabuk tutuşabilir katı maddeler ve nesneler,

– Kendiliğinden tepkimeye giren katılar veya sıvılar,

– Duyarlılığı azaltılmış katı patlayıcılar,

– Kendiliğinden tepkimeye giren maddelerle ilgili maddeler,

– Polimerleştirici maddeler.

 

 

Sınıf 4.2 – Kendiliğinden yanmaya yatkın maddeler

Sınıf 4.2 kapsamında yer alan “kendiliğinden yanmaya yatkın madde” tanımı, havadaki oksijen ile reaksiyona girerek ısı üreten ürünleri temsil etmektedir. Üretilen ısının oranı, ısı kaybını geçerse, maddenin sıcaklığı artacaktır. Bu da söz konusu maddelerin kendiliğinden yanmasına neden olabilmektedir.

Sınıf 4.2 başlığında şu maddeler yer almaktadır:

– Piroforik maddeler, karışımlar ve çözeltiler dahil olmak üzere hava ile temas ettiğinde 5 dakika içinde tutuşan maddeler,

– Kendiliğinden ısınan maddeler ve nesneler, karışımlar ve çözeltiler dahil olmak üzere, hava ile temas ettiğinde hiçbir enerji kaynağı olmadan ısınmaya yatkın maddeler. Bu maddeler,

yalnızca büyük miktarlarda ve uzun bir süre sonunda tutuşmaktadır.

 

Sınıf 4.3 – Su ile temas ettiğinde alevlenebilir gazlar açığa çıkartan maddeler

Bu başlıkta, su ile reaksiyona girerek, hava ile patlayıcı karışımlar oluşturmaya yatkın alevlenebilir gazlar açığa çıkartan maddeler yer almaktadır. Bu tarz karışımlar; çıplak ışık, kıvılcım çıkaran el aletleri, korumasız ampuller gibi kaynaklardan çıkabilecek kıvılcımlarla kolayca tutuşabilmektedir. Tutuşma sonrası ortaya çıkabilecek patlama dalgası ve

alevler çevreye zarar verebilir. Sınıf 4.3 maddelerin belirlenmesi için ADR 2.2.43.1.4’te tarif edilen test yöntemi kullanılır.

 

Sınıf 5.1 – Yükseltgen (Oksitleyici) maddeler

Yükseltgen, yani oksitleyici maddelerin bulunduğu Sınıf 5.1, kendilerinin yanıcı olmaları gerekmediği halde, genellikle oksijen vererek başka malzemelerin yanmasına neden olan veya buna katkıda bulunan maddeleri kapsamaktadır. Sınıf 5.1’de yer alan kimyasal olarak kararsız maddeler, taşıma sırasındaki polimerizasyonu veya tehlikeli bozunmayı önlemek için gerekli önlemler alınmadan taşıma için kabul edilmemektedir. Bu nedenle, taşıma yapılacak tanklarda ve kaplarda söz konusu tepkimelere yol açabilecek malzemelerin bulunmaması gerekmektedir.

 

Sınıf 5.2 – Organik peroksitler

Organik peroksitler, iki değerlikli -O-O- yapısını içeren organik maddelere verilen isimdir. Bu maddeler tek veya her iki hidrojen atomunun organik radikallerle yer değiştirmiş olduğu hidrojen peroksit türevleri olarak bilinmektedir. Organik peroksitler; normal veya yüksek sıcaklıklarda, ekzotermik bozunmaya yatkındır. Bu maddelerde bozunma, ısı, asit ve ağır metallerle temas, sürtünme veya darbe ile başlayabilir. Sıcaklık ile artan ve organik madde formülasyonuna göre değişiklik gösterebilen bozunma tepkisi sonucunda zararlı ya da alevlenebilir gazlar ortaya çıkabilir. Bu nedenle, organik peroksitlerin taşınmasında sıcaklığın kontrol altında tutulması gerekir. Diğer taraftan, kap içerisinde tutulan organik peroksitler patlayarak da çözünebilir. Bu durumun önüne geçilmesi için seyrelticilerin eklenmesi gerekmektedir. Şiddetli bir şekilde yanabilen bu maddeler özellikle göz ile temas durumunda kalıcı hasarlara yol açabilmektedir.

 

Sınıf 6.1 – Zehirli maddeler

Zehirli maddeler arasında oldukça küçük miktarları tek bir etki ya da kısa süreli etki ile insan sağlığına zararlı olan veya öldüren; solunum yolu, deriden emilim ya da sindirim yoluyla etkili olan maddeler bulunmaktadır. Diğer yandan, genetiği ile oynanmış olan mikroorganizmalar ve organizmalar da bu sınıfın koşulları sağlamaları durumunda zehirli maddeler olarak değerlendirilebilir. Zehirli maddeler belirli derecelerde sınıflandırılmaktadır. Sınıflandırma, maddenin bir ya da daha fazla tür temas sonucundaki zehirlilik derecesinin en üst limiti baz alınarak gerçekleştirilir.

 

Sınıf 6.2 – Bulaşıcı maddeler

Bulaşıcı maddeler kapsamına farklı ürünler girmektedir.

  1. Biyolojik ürünler: başlığında canlı organizmalardan türetilmiş, imal edilmeleri ve dağıtılmaları ulusal ilgili ulusal kurumların gerekliliklerine göre yapılan ve bu kurumlarca özel yetkilendirme gerektirebilen, önleyici sağlık hizmetleri, tedavi amaçlı veya insan veya hayvanlardaki hastalıkların teşhisi için veya geliştirme, deney veya araştırma amacıyla kullanılan ürünler yer almaktadır. Bunlar, aşılar gibi tamamlanmış veya tamamlanmamış ürünler de bu kapsamda değerlendirilir.

 

  1. Kültürler: Kültürler, patojenlerin kasıtlı olarak yayıldığı bir süreçle meydana gelir. Bu tanım içerisinde insan veya hayvan hasta örnekleri yer almaz.

 

  1. Tıbbi veya klinik atıklar: Hayvanların veya insanların tıbbi tedavileri veya biyo-araştırma sonucu ortaya çıkan atıklar bu kapsama girmektedir.

 

  1. Hasta örnekleri: Araştırma, tanı, inceleme, hastalık tedavisi ve hastalığın önlenmesi amacıyla taşınan ifrazat, salgı, kan ve kan bileşenleri, doku ve doku sıvıları ile vücut kısımlarını içeren, insan ve hayvanlardan doğrudan alınan malzemeler

 

Genetiği değiştirilmiş mikroorganizmalar ve organizmalar, biyolojik ürünler, teşhis örnekleri ve kasıtlı olarak hastalık bulaştırılmış canlı hayvanlar da bu sınıf içerisinde yer almaktadır. Doğal yollardan hastalık bulaşmış hayvanların taşınması ise sadece ilgili menşe, geçiş veya varış ülkelerinin ilgili kural ve yönetmeliklerine göre düzenlenmektedir.

Hiçbir bulaşıcı madde veya organizma içermeyen bitkisel, hayvansal veya bakteriyel kaynaklı toksinler Sınıf 6.1 kapsamında değerlendirilmektedir.

 

Sınıf 7 – Radyoaktif malzemeler

Radyoaktif malzeme, ADR 2.2.7.2.2.1 ila 2.2.7.2.2.6. Maddelerinde belirtilen değerleri sevkiyatta hem aktivite konsantrasyonu hem de toplam aktivite olarak aşan radyonüklidleri içeren malzemeleri tanımlamaktadır.

 

Sınıf 8 – Aşındırıcı maddeler

Temas halinde cildin veya mukoza zarlarının epitel dokularına kimyasal zarar veren veya sızıntı olması halinde diğer maddelerde hasar veya imhaya yol açan madde ve nesneler Sınıf 8 başlığında yer alır. Bu sınıf yalnızca suyun varlığında aşındırıcı sıvı oluşturan veya havanın doğal neminin varlığında aşındırıcı buhar veya sis üreten diğer maddeleri de kapsar.

 

Sınıf 9 – Muhtelif tehlikeli maddeler ve nesneler

Sınıf 9 başlığı, taşıma sırasında diğer sınıfların başlıklarınca kapsanmayan, bir tehlike arz eden maddeleri ve nesneleri kapsar. Bu maddelere örnek; ince toz şeklinde olunduğunda sağlığı tehlikeye sokan maddeler, alevlenebilir buhar yayan maddeler, su ortamını kirletici maddeler ve yangın durumunda dioksinler oluşturabilen maddeler sıralanabilir.

UN numarası nedir?

UN numarası, taşımacılıkta kullanılan tehlikeli maddelerin taşıması sırasında, maddeleri sınıflandırmak için kullanılan numaralardır. Birleşmiş Milletler Uzmanlar Komitesi tarafından belirlenen ve United Nations’ın kısaltması olan UN numaraları, tehlikeli madde taşımalarında can ve mal güvenliğinin sağlanması için önemlidir. Taşımayı yapan taraflarının, taşınan maddelerin UN numarasını bilmesi, miktar sınırlamaları ve muafiyetler konusunda bilgilendirilmiş olması gerekir. Bu rakamlar UNXXXX şeklinde 4 haneli olarak yer almaktadır.

Tehlikeli maddelerin UN numaralarının bulunduğu listeye aşağıdaki bağlantıya tıklayarak ulaşabilirsiniz:

Tehlikeli Eşya Sınıfları ve Tehlikeli Eşya Listesi UN numaraları

ADR belgesi hangi durumlarda zorunludur?

Bu belgenin hangi durumlarda gerekli kılındığı da en çok merak edilen konular arasında gelmektedir. Tehlikeli Madde Faaliyet Belgesi Düzenlenmesine İlişkin Yönerge’de şu hüküm yer almaktadır: “Sınıf 1, Sınıf 6 ve Sınıf 7 kapsamındaki tehlikeli maddelerle iştigal eden işletmeler, herhangi bir işlem miktarına bağlı olmaksızın, Tehlikeli Madde Faaliyet Belgesi almak zorundadırlar.” Buna göre; Sınıf 1, Sınıf 6 ve Sınıf 7’ye ait tehlikeli maddelerle iş yapan tüm işletmeler taşıma miktarına bakılmaksızın TMFB evrakı almak zorundadır.

Bunun yanında, patlayıcı maddelerin de arasında bulunduğu 0 kategorisindeki maddelerle çalışan kurumların da yine miktara bakılmadan TMGD istihdam etmeleri ya da TMDK hizmet almaları zorunludur. Saydığımız maddelerin dışında kalan tehlikeli materyallerde 50 ton sınırı vardır.

Karayolu harici tehlikeli madde taşımacılığında hangi düzenlemeler geçerlidir?

ADR anlaşması karayolu taşıma modu üzerinden tehlikeli madde taşımacılığını düzenlemektedir. Bunun yanında, diğer taşıma modları için de tehlikeli maddeler için belirli anlaşmalar yapılmıştır. Bunlar aşağıdaki şekilde sıralanabilir:

ADN (Tehlikeli Malların Yurtiçi Su Yolu ile Uluslararası Taşımacılığına İlişkin Avrupa Anlaşması): 2001 yılında yürürlüğe girmiştir. Tehlikeli maddelerin yurtiçi su yollarında taşınmasıyla ilgili maddeleri düzenler.

IMDG (Tehlikeli Malların Deniz yolu ile Uluslararası Taşımacılığına İlişkin Avrupa Anlaşması): Bu anlaşmanın maddeleri ilk olarak Uluslararası Denizcilik Örgütü tarafından 1965’te açıklanmıştır. Anlaşmada, tehlikeli maddelerin taşımacılığının yanı sıra deniz kirliliğine engel olmak için zararlı maddelerin gemiler aracılığıyla taşınmasına ilişkin şartlar da yer almaktadır.

ICAO (Tehlikeli Malların Hava yolu ile Uluslararası Taşımacılığına İlişkin Avrupa Anlaşması): Endüstriyel standartları kapsamaktadır. Havayolu taşımacılığı yapan şirketlerin üye olabildiği IATA (Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği), ICAO tarafından zorunlu kılınan hükümleri içermektedir.

RID (Tehlikeli Malların Demiryolu ile Uluslararası Taşımacılığına İlişkin Avrupa Anlaşması): Demiryolu aracılığıyla tehlikeli malların taşınmasını düzenleyen bu anlaşma Convention Concerning International Carriage by Rail’in (COTIF) EK1 bölümündeki düzenlemleri içermektedir.

ADR kapsamında verilen belgeler nelerdir?

ADR anlaşması kapsamında Tasarım Tip Onay Sertifikası, Üretim ve Üretim Yeri Uygunluk Sertifikası, ADR Araç Uygunluk Sertifikası ve Muayene Sertifikası olmak üzere 4 çeşit belge verilmektedir.

Tasarım Tip Onay Sertifikası: Tehlikeli madde taşımacısı için kullanılacak tank, basınçlı kap, ambalaj, IBC, büyük ambalaj, konteynerler için verilmektedir. Belge üretici tarafından alınmaktadır.

Üretim ve Üretim Yeri Uygunluk Sertifikası: Önceki sertifika taşıyıcılar için verilirken, bu sertifika üretici tarafa verilir. Tehlikeli madde taşımacılığında kullanılan tank, basınçlı kap, ambalaj, IBC, büyük ambalaj, konteyner üreticisinin bu belgeyi alması gerekmektedir. Belgenin ömrü 3 yıl olarak belirlenmiştir.

ADR Araç Uygunluk Sertifikası: Bu sertifika aynı zamanda “pembe şeritli belge” veya T9 belgesi olarak bilinmektedir. ADR Bölüm 9 kapsamında taşıma yapan araçlar için verilmektedir. Belge araç sahibine verilir. Bir sene geçerliliği olan bu belge, aracın yıllık muayenesi sonrasında yenilenebilmektedir. Sabit tank taşıyan araçların sertifikasının mutlaka güncel olması gerekir.

Muayene sertifikası: Tehlikeli madde taşımasında kullanılan tank, basınçlı kap, konteyner ve IBC gibi ekipmanlar için düzenlenir. Belirli dönemlerde gerçekleştirilen muayene sonunda bu belgenin verilmesine karar verilir. Muayenelerin güncelliğini takip etme sorumluluğu ekipman sahibindedir.

ADR başvurusu nereden yapılır? Başvuru ücretleri nedir?

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ile yapılan “Tehlikeli Maddelerin Taşınmasında Kullanılan Ambalaj, Tank ve Kapların Test, Sertifikalandırma ve Muayenelerinin Yapılması Hususunda Yetki Devri Protokolü” uyarınca test, sertifikalandırma ve muayene iş ve işlemleri TSE tarafından yapılacaktır. Başvurular tmt.tse.org.tr web sitesi üzerinden alınmaktadır.

Başvuru ücreti yapılacak işlemlere göre belirlenen fiyatlar üzerinden başvuru sahibine bildirilmektedir. Türk Standartları Enstitüsü’nden ilgili bilgiye ve uygulama ve ücret yönergesine ulaşılabilir.

SRC-5 belgesi nedir?

Sektör içinde ADR sürücü eğitim sertifikası, yanıcı ehliyeti ya da ADR belgesi olarak da bilinen SRC-5 belgesi, Karayolu Taşıma Yönetmeliğine göre tehlikeli madde taşımacılığı yapan sürücülerin almak zorunda olduğu bir mesleki yeterlilik belgesidir. Bu belge tüm tehlike sınıflarını kapsamaktadır. Belgenin geçerlilik süresi 5 yıldır. Sürenin dolması durumunda Bakanlık tarafından yetkilendirilen eğitim kuruluşlarından yenileme eğitimi alınması ve tekrar sınava girilmesi gerekmektedir.

ADR muafiyet sınırları nedir?

ADR kapsamında taşıma faaliyetinin niteliği ile ilgili olan muafiyetler; perakende satış için ambalajlanmış, kişisel ya da evsel kullanıma yönelik, hobi veya spor faaliyetleri için kullanılan malların, normal taşıma koşullarında sızıntıyı önleyici önlemlerinin alındığı taşımaları kapsar. Bu kapsamda belirlenen limit, 1 kap için 60 litre, 1 araç için ise 240 litredir. Bunun yanında işletmeler tarafından bina veya inşaat alanına sevkiyat için kullanılan ya da keşif, onarım ve bakım ile ilgili maddelerin taşınmasında, 450 litrelik bir sınır bulunmaktadır.

Taşınan miktarla ilgili taşıma muafiyetleri (1000 puan kuralı):

Taşıma başına düşen En Büyük Miktar (Taşıma Kategorisi ya da 1000 puan kuralı) kuralına göre paketlenmiş halde taşınacak tehlikeli maddeler her bir tehlikeli madde için belirlenmiş olan taşıma kategorisi limitini aşmadığı takdirde ADR’ nin bazı kurallarından muaf olarak taşınabilmektedir. Taşıma kategorilerine göre; taşınan madde miktarı, kategori katsayısıyla çarpılır. Sonuç 1000 puanın altında hesaplanırsa, taşımalar muafiyet kapsamına girer. Bunun istisnası 0’ıncıncı ve 4’üncü kategorideki maddelerdir. 0’ıncı kategorideki maddelere muafiyet kuralları kesinlikle uygulanamaz. 4’üncü kategorideki maddelerde ise miktara bakılmadan muafiyet kuralları uygulanır.

1000 puan kuralı için hesaplama aşağıda tabloya göre yapılır. Madde miktarı litre ya da kilogram olarak kullanılabilir.

 

Taşıma kategorisi 0: Bu kategorideki tehlikeli maddelerde muafiyet kuralları uygulanmaz.

Taşıma kategorisi 1: Taşınan madde miktarı x 50

Taşıma kategorisi 2: Taşınan madde miktarı x 3

Taşıma kategorisi 3: Taşınan madde miktarı x

Taşıma kategorisi 4: Bu kategorideki maddeler taşınırken her koşulda muafiyet kuralları uygulanır.

Örnek olarak; taşıma kategorisi 2 kapsamında 300 kilogram ve kategori 3 kapsamında 20 litre bir yükün taşınmasında puanlama (300×3)+(20×1) olarak hesaplanır. Sonuç 920 çıktığı ve bu rakam da 1000’in altında olduğu için söz konusu taşıma için muafiyet kuralları uygulanabilir.

Karayolu ile taşınması yasak olan maddeler nelerdir?

ADR yönetmeliğine göre belirlenen bazı malların karayolu aracılığıyla taşımasının yapılması yasaklanmıştır. Taşıması yasaklanan maddeler aşağıdaki gibidir.

  • UN0020 ve UN0021 kapsamındaki mühimmat (Zehirli paralama hakkı, fırlatma yükü ve sevk maddesi olan),
  • Nitrohidroklorik asit,
  • Hidrojen klorür (Soğutulmuş sıvı),
  • Diklorodimetil eter (Simetrik),
  • Azot trioksit
  • Metil nitrit
  • Alevlenir katı (Yükseltgen),
  • Yükseltgen katı (Kendiliğinden ısınan)
  • Yükseltgen katı (Su ile reaksiyona giren),
  • Kendiliğinden ısınan katı (Yükseltgen),
  • Su ile tepkimeye giren katı (Yükseltgen),
  • Yükseltgen katı (Alevlenir),
  • Tert-Bütil Hipoklorit.

Tehlikeli madde taşımacılığında kullanılan levhalar

Tehlikeli yükleri taşıyan araçların kolay bir şekilde anlaşılabilmesi ve içeriklerinin tanımlanabilmesi için belli levhaların kullanılması gerekmektedir. Sınıf 1 için, araçların, konteynerlerin veya MEMU’ların özel bölmeleri iki veya daha fazla uyumluluk

grubuna ait madde veya nesne taşıyorsa uyumluluk grupları levhalarda belirtilmemelidir. Farklı alt gruplara ait maddeleri veya nesneleri taşıyan araçlar, konteynerlerin veya MEMU’ların özel bölmeleri sadece en tehlikeli alt grup modeline uygun levhayı taşımalıdır. Sınıf 7 için ise kullanılan birincil risk levhası model No. 7D’ye uygun olmalıdır. Bu levha adi paketler ile küçük konteynerleri taşıyan araçlar veya konteynerler için gerekli değildir. Sınıf 9’da ise No. 9D levhalar kullanılır. Bu araçlarda, taşınan tehlikeli mal veya kalıntıları ile ilgisi olmayan levhalar sökülmeli ya da saklanmalıdır.

Turuncu plaka nedir?

Tehlikeli madde turuncu plaka levhasının, ADR kapsamında cilt 2 bölün 5.3.2.2.1’ yer alan şekilde tehlikeli malzeme taşıyan araç bölümlerinde bulunması zorunludur. Bu levhalar turuncu renkte, dikdörtgen olması gerekirken 2 tane takılması gerekir. Turuncu renkli plakanın üst kısmında bulunan numaralar maddenin tehlikesini bildirir. Alt tarafında bulunan dört basamaklı numaralar ise maddenin özelliğini tanımlamaktadır.

Turuncu plaka ve levha kodlarına ulaşmak için aşağıdaki görsele tıklayabilirsiniz:

 

Taşınan ambalajların işaretlenmesi

Tehlikeli madde taşımacılığında, taşınan maddeler de özel ambalajlama kurallarına tabidir. ADR’de aksi belirtilmedikçe, ambalaj içinde taşınan tehlikeli mallara karşılık gelen UN numarası, her bir ambalaj üzerinde okunaklı ve ufak hasarlara dayanıklı bir şekilde ön tarafta yer almalıdır. Ambalajlanmamış yüklerde ise, taşınan malın üzerinde, kafesinde ya da tutma/depolama/açma mekanizmalarında bu işaretlerin bulunması gerekir. Kullanılan tüm ambalaj işaretleri kolay görülebilir ve okunaklı olmanın yanı sıra, açık hava maruziyetine dayanabilmelidir. Kurtarma ambalajları ve basınçlı kurtarma kapları ise “SALVAGE” (KURTARMA) kelimesi ile işaretlenmelidir.

ADR taşımacılık için gerekli donanımlar

Tehlikeli maddelerin taşımacılığında, taşıma işini ifa edecek araçlarda ve sürücülerde kullanılması ve bulundurulması gereken malzemeler belirlenmiştir. Taşınan malların niteliğine göre gerekli malzemeler farklılık göstermektedir.

Taşıma ünitesinde bulunması gereken ekipmanlar:

– Her araç için, tekerleğin çapı ve taşıtın azami kütlesine uygun büyüklükte en az bir takoz,

– İki adet kendi başına durabilen ikaz işareti,

– Göz durulama sıvısı.

Her bir araç ekibi üyesi için gerekli ekipmanlar:

– Bir uyarı yeleği,

– Portatif aydınlatma gereçleri,

– Bir çift koruyucu eldiven,

– Göz koruyucu.

 

Bazı ADR sınıfları için gereken ilave koruyucu donanımlar:

– Tehlike etiketi numaraları 2.3 veya 6.1 için, araç ekibinin her bir üyesi için bir acil durum maskesi taşıma ünitesinde taşınacaktır,

– Bir kürek,

– Bir kanalizasyon örtüsü,

– Bir toplama kabı.

 

İstanbul köprülerinde ADR taşımaları

Tehlikeli yük taşımacılığı İstanbul köprüleri arasında ancak Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nden yapılabilmektedir. Buradan geçiş yapabilecek araçlarda Tehlikeli İkaz ve Turuncu Plaka, yangınla mücadele teçhizatları ve kişisel koruyucu teçhizatlar bulunmalıdır. Tehlikeli olan madde ve atıkları taşıyan araçlar köprüden yalnızca konvoy uygulamasıyla geçebilir. ADR 1 Patlayıcılar, ADR 2 Sıkıştırılmış Gazlar’a ait 2.1 Yanıcı Gazlar ve 2.3 Zehirli Gazlar Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nü kullanamaz. ADS 7 Radyoaktif Maddeler ise ancak Türkiye Atom Enerji Kurumu’ndan alınan izin belgeleri ile geçiş yapabilir. Köprüden hafta içi 3, hafta sonu ve resmî tatillerde 2 defa olmak üzere itfaiye çekici ve konvoy kontrol aracı eşliğinde geçiş sağlanmaktadır. Konvoydaki araçların 50 km/s hızını aşması yasaktır.

Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nden geçiş yapmak isteyen araçlarda aşağıdaki belgelerin bulunması zorunludur:

 

  • Taşıması yapılan maddelerin bilgisini içeren Taşıma İrsaliyesi ve Sevk İrsaliyesi
  • Gümrük geçişli olan ürünlerde T1, T2, Tır Karnesi ve CMR belgesi
  • Malzeme Güvenlik Bilgi Formu (MSDS)
  • ADR’ye göre düzenlenmiş Taşıma Evrakı

 

Tehlikeli kimyasal madde konvoyları için ise ek evraklar gerekmektedir:

 

  • Türkiye Kimya Sanayicileri Derneği tarafından verilen Tedbirler Belgesi
  • Kontrol Noktalarında düzenlenen Tahsilat Makbuzu

 

Ro-Ro yoluyla ADR taşımacılığı

Ülkemiz yasalarınca tüm taşıma modlarında, taşınacak tehlikeli yüklerle ilgili bilgileri bulunduran Tehlikeli Madde Emniyet Bilgi Formu (MSDS) hazırlanması zorunludur. Ro-Ro taşımacılığı yapılacak araçlarda, taşınan malların UN numarası, PSN ismi, tehlikeli madde sınıfları, paketleme grubu, deniz kirletici olup olmadığının belirtilmesi gerekmektedir. Limanlara kabul edilen tüm araçlarda bu belgeler tehlikeli maddelerle beraber bulundurulmak durumundadır. MSDS’ler ise gemi dosyalarında tutulur.

Tehlikeli madde taşımalarınız Hubtic ile güvende

Tehlikeli madde taşımacılığı en fazla uzmanlık ve tecrübe isteyen lojistik işlemleri arasında yer alıyor. Kara, deniz, hava ve Ro-Ro taşımaları için alanında deneyimli ekibiyle hizmet veren Hubtic, tehlikeli madde taşımalarınızın kurallara uygun ve sorunsuz olarak hedefine taşınmasını sağlıyor. Hubtic ile ADR taşımalarınız için ihtiyacınız olan tüm desteği alabilir ve anlık fiyatlandırma, 7/24 yük takibi ve raporlama hizmetlerimizden faydalanabilirsiniz. Taşımalarınız için teklif almak ya da aklınıza takılan sorularda danışmak için [email protected] adresine mail atabilir ya da sayfanın altında yer alan numaralardan operasyon ekibimize ulaşabilirsiniz.

 

 

By Umut Deniz Elçi
Ambalaj GTİP
10 Ocak 2023

GTİP kodu nedir? Armonize sistem nedir?  

GTİP kodu ne anlama gelmektedir? Armonize Sistem ne amaçla kullanılmaktadır? Ürünlerin GTİP kodu nasıl bulunur ve GTİP kodunun yanlış kullanılmasından doğan yükümlülükler nelerdir? 

Ambalaj GTİP

Gümrük kodlamalarında kullanılan GTİP, Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu’nun kısaltmasıdır. Türkiye’de tarife cetvelinin yerine yaygın olarak kullanılan GTİP, Türk Gümrük Tarife Cetveli’nde yer alan 12 haneli koda verilen isimlendirmedir. GTİP, yabancılar tarafından kullanılan HS Code, Harmonized Code ya da Customs Tariff gibi sistemlerin muadilidir.

GTİP hangi sistemi baz almaktadır?

Ülkelerin tamamında kullanılan tarife cetvelleri Armonize Sistem Nomanklatürü (AS) esas alınarak oluşturulmaktadır. Armonize Sistem Nomanklatürü, ticaret yapılan ürünlerin yurtiçi ve yurtdışı kural sistemlerine tabi olarak numaralandırılması ve adlandırılması anlamına gelmektedir. Küresel olarak kabul edilen ve 6 haneli kodlardan oluşacak şekilde kurgulanan Armonize Sistem, ticaret istatistikleri ve ülke gümrük tarifeleri için bir rehber niteliğindedir. Uluslararası alanda “The Harmonized Commodity Description and Coding Systems” olarak bilinen ve ülkemizde “Armonize Mal Tanımı ve Kodlama Sistemi” olarak isimlendirilen sistem, uluslararası ticaret içinde yer alan malların tümü için bir sınıflandırma sistemi oluşturmaktadır. Ürün geçişlerindeki hareketler de bu sistem üzerindeki kodlar üzerinden kayıt altına alınmaktadır.

Bir nevi ticarete konu olan malların kimlik numarası olarak da tanımlanabilecek olan Armonize Sistem, küresel malların kodlanması için geliştirilmiş bir araçtır. GTİP ise, bu sistemi temel almaktadır. İlk 6 hanesi Armonize Sistem’le aynı olan Türk Gümrük Tarife Cetveli’ndeki 12 haneli koda GTİP kodları denilmektedir. Tüm mal ve eşya grupları için ayrı bir GTİP kodu kullanılmaktadır.

Armonize Sistem nedir?

Armonize Sistem, toplam 21 bölüm ve 96 fasıldan (chapter) meydana gelmektedir. Fasıl olarak adlandırılan kısım, gümrük tarife cetvelinde yer alan 2 haneli kodu ifade etmektedir. Fasıllar 2 haneli olan kodlara, her bir fasıl ise 4 haneli pozisyonlara, pozisyonlar ise 6 haneli alt pozisyonlara ayrılmaktadır. Armonize Sistem kullanımının olduğu tüm ülkelerde bu 6 haneli kodlar aynı malları ve ürün gruplarını ifade etmektedir. Armonize Sistem, yani Tarife Cetveli ve GTİP kodlarında 6 haneden sonra yer alan bölümler ülkeler bazında farklılık gösterebilmektedir. Bu kullanımın amacı ülkelerin kendi kurallarına göre istatistik almalarını ve gümrük vergilerini ürün bazında detaylı bir şekilde uygulamalarını kolaylaştırmaktır. Örnek olarak bakliyat gibi bazı ürünlerin 6 haneli kodu aynı olmakta ancak bunun yanında tohumluk ya da aynı bakliyatın başka türleri için 6 hane sonrasındaki bölümlerde farklı kodlar kullanılabilmektedir. 6 hanenin sonrasına gelecek kodlar ülkeler arasında farklılıklar taşıyabilmektedir. Bunlar ülkelerin gümrük cetvellerinde de ayrı olarak yer almaktadır. Örnek vermek gerekirse; ülkemizdeki ticaret ürünleri 12 haneli bir kodla, ABD, Kanada, AB ülkeleri, Çin ve Güney Kore’de 10 haneli kodla, Japonya ve Moldova’da 9 haneli kodla ve Hindistan’da ise 8 haneli kodla ifade edilmektedir.

GTİP’te ürünler nasıl gruplandırılır?

GTİP içerisinde ürünler belirli gruplara ayrılarak yer almaktadır. Bu mallar niteliklerine göre ayrılmış ve numaralandırılmış olarak yer alırlar. Bunun yanında ürünlerin ticaretteki yaygınlığı ve kullanımı da kodlama sırasında dikkate alınmıştır. Genellikle 6 haneli koddan sonra gelen kısımlar ürün gruplarının yaygınlığına göre şekillenmektedir. Uluslararası ticarete konu ürünler ve eşyalar tek tek sıralanmak yerine, cins, tür ve niteliklerine göre gruplandırılmış, ticareti yaygın olan veya özellik arz eden bir kısım eşya da bu yapı içerisinde daha özel şekilde nitelendirilmiştir. GTİP sisteminde ürünler başlıca hammaddeler, işlenmemiş ürünler ve işlenmiş ürünler olarak sınıflara ayrılmıştır. Bir ham madde belirli bir kodda yer alıyorsa, bu hammaddeden üretilen ürünler söz konusu kodu takiben gelmektedir.

GTİP kodunun yanlış kullanımı ve cezalar

GTİP tarifesinin yanlış beyan edilmesi cezai yaptırımlara yol açabilmektedir. Eğer tarife CE, TSE benzeri denetimlere tabi durumdaysa ve buna göre gerekli uygunluk alınmamış ise söz konusu mallara el konulma ihtimali bulunmaktadır. El konulan malzemelerin sonrasında, bu malzemelerin gümrüklenmiş değerinin iki katına kadar ceza kesilebilmektedir. Aynı zamanda kaçakçılık olarak nitelendirilebilecek durumlarda malzemeden el koyma ya da malzeme ücretinin 3 katına kadar ceza kesilmesi gibi yaptırımlar uygulanabilmektedir.

GTİP kodu nasıl bulunur?

Türkiye’deki ürünlerle ilgili bilgilere ulaşmak için en kolay yöntem Türkiye İstatistik Kurumu’nun web sitesini kullanmaktır. Bu siteye giriş yapılarak malzemenin GTİP koduna ulaşılabilmektedir. Bunun için TÜİK’in web sitesinden malzeme bilgilerinin “Tanımlarda Ara” paneline girilmesi gerekmektedir. Ardından da sınıflamalar sektesinde GTİP seçilerek ve arama butonuna basılarak ürün grubunun kodlamasına ulaşılabilmektedir.

Burada özellikle dikkat edilmesi gereken, ürünün doğru tanımlamasını seçmektir. Burada çıkan kategorilerin elenmesi, ürünün birebir tanımlanması önemlidir. Bunun yanında 6 basamaklı kodun ardında yer alan 2 basamaklı kodlar kullanılarak ticarete konu olacak ürünlerin ayrıntılı bir şekilde tanımlamasını yapmak ve uygun olmayan kategorileri elemek mümkündür.

 

 

 

By Umut Deniz Elçi
LTL taşıma
27 Aralık 2022

LTL (parsiyel) taşımalarda hasarlanma nedir?

LTL yani parsiyel taşımalarda hasarlanma ne anlama gelmektedir? Hasar riskini düşürmek ya da olası kayıpları telafi edebilmek için neler yapılması gerekir? LTL taşımalarda hasarlanma ile ilgili bilgileri bu yazımızda derledik.

LTL taşıma

LTL, “less-than-truckload” ya da “az miktarda kamyon yükü” olarak çevirebileceğimiz bir kavramdır. Bu tür bir nakliye hizmeti, küçük miktarlarda yük taşımak için kullanılır ve genellikle bir kamyonun boş kalan yerlerini doldurmak amacıyla tercih edilir. LTL nakliyat hizmetleri, bir kamyonun boş yerlerini doldurarak maliyetleri azaltır ve bu nedenle de oldukça sık tercih edilen bir taşıma yöntemidir. Ancak bu tür bir nakliye hizmeti, yüklerin FTL (full-truckload) taşıma yönteminden daha fazla hareket ettirilerek taşınması nedeniyle, hasarlanma riskini de artırmaktadır.

Hasarlanma, yüklerin nakliye sırasında kırılması, çatlaması ya da zarar görmesi anlamına gelir. LTL nakliyat hizmetlerinde hasar, yüklerin daha fazla hareket ettirilmesi nedeniyle daha fazla karşılaşılabilen bir durumdur. Örneğin, bir kamyonun boş yerlerini doldurmak için birçok farklı yük bir arada taşınır ve bu yüklerin birbirlerine temas etmesi hasar riskini artırır.

Şirket seçimi, hasarlanmanın riskinin azaltılması için önemli

Hasarlanma riskini azaltmak için, yüklerin doğru şekilde paketlenmesi ve ambalajlanması son derece önemlidir. Yükler, kırılma ve çarpmaların önüne geçecek şekilde paketlenmelidir. Kırılgan nitelikteki eşyaların özel kutulara konulması ve bunların da yumuşak malzemelerle çevrili olması gerekir. Ayrıca, yüklerin doğru etiketlenmesi de oldukça önemlidir. Yüklerin, taşıma planına göre yerleştirilmesi ve doğru bir şekilde elleçlenmesi için etiketleme sürecine dikkat edilmesi gerekir.  LTL nakliye hizmeti alırken hasar riskini azaltmak için, seçilecek şirketin güvenilir olup olmadığı önemli bir faktör olmaktadır. Güvenilir bir şirket, yüklerin doğru şekilde paketlenmesine ve etiketlenmesine önem verecek ve daha dikkatli bir şekilde taşımasını gerçekleştirecektir.

LTL nakliyat hasarlanma riski nasıl azaltılır?

LTL nakliyat hizmetlerinde hasarlanma riski yüksek olabilir, ancak bu riski azaltmak için bazı önlemler alınabilir. Bunlar:

Güvenilir bir nakliye şirketi seçimi: Güvenilir bir şirket, yüklerin doğru şekilde paketlenmesine ve etiketlenmesine önem verecek ve daha dikkatli bir şekilde elleçleyecektir.

Yüklerin doğru şekilde paketlenmesi: Kırılgan eşyaların özel kutulara konulması ve bunların da yumuşak malzemelerle çevrili olması gerekir.

Yüklerin doğru etiketlenmesi: Yüklerin doğru yerleştirilmesi ve kolayca elleçlenebilmesi için etiketlendirmenin hatasız bir şekilde yapması gerekir.

Sigorta yaptırılması: Hasarlanma riskini azaltmayacak ancak hasarlanma gerçekleştiğinde ortaya çıkacak finansal kaybın karşılanması için yüklere sigorta koruması sağlanması düşünülebilir. Böylece, hasarlı yüklerin değerinin karşılanması için bir güvence sağlanmış olur.

LTL nakliyat hizmetlerinde hasar riskini azaltmak için bu önlemler alınırsa, nakliye sırasında yüklerin hasarlanma riski azaltılabilir. Bu sayede, nakliye süreci daha güvenli ve sorunsuz bir hale gelebilir.

Hubtic ile hasarlanma ihtimalini düşürün!

Hubtic, hasarsız ve sorunsuz taşımacılık için güvenilir bir seçimdir. Hubtic ile gönderinizin çıkış ve varış posta kodları girdikten sonra anında fiyat alabilir, mallarınızı olabilecek en iyi koşullarda taşıyabilir ve yükünüzün durumunu takip edebilirsiniz. Hubtic, taşımanız boyunca size 7/24 destek sağlayacak uzman bir operasyon ekibine de sahiptir. İster denizyolu ister karayolu olsun, güvenilir ve hasarsız bir taşıma için en iyi hizmeti Hubtic ile alabilirsiniz. Daha fazla bilgi almak için [email protected] adresine bir mesaj bırakabilirsiniz.

By Umut Deniz Elçi
Yükleme ambalaj sembolleri ve işaretleri
12 Aralık 2022

Yüklemelerde kullanılan sembol ve işaretler nelerdir?

Uluslararası taşımalarda ve yüklemelerde kullanılan semboller ve işaretler ne anlama gelmektedir? Yükleme sırasında hangi kurallara dikkat edilmesi gerekmektedir?  Yükleme ambalaj sembolleri ve işaretleri Uluslararası ve yurtiçi taşımalarda dikkat edilmesi gereken pek çok kural bulunmaktadır. Bu kuralların doğru bir şekilde takip edilmesi yükleme ve taşıma esnasında taşıması gerçekleştirilen mallarda meydana gelebilecek olası hasarı engellerken, sürücü ve yükleme elemanlarının güvenliklerini sağlamaktadır. Bu yazımızda bahsettiğimiz şekilde bir taşıma planı oluşturulmasının yanı sıra, taşıma sırasında belli kurallara ve yükleme sembolleriyle işaretlerine özel olarak dikkat edilmesi gerekmektedir.  

Yüklemelerde kullanılan sembol ve işaretler

  Taşıma işlemine başlamadan önce nakliye edilecek malların özelliklerine göre farklı ambalajlar ve bu ambalajların üzerinde farklı sembol ve işaretler bulunmaktadır. Söz konusu işaretler; malların nitelikleri, elleçlenmeleri sırasında dikkat edilmesi gerekenler ve mallara hangi yöntemlerle yaklaşılması gerektiği hakkında bilgiler içermektedir. Günümüzde yaygın olarak kullanılan işaretleme sistemi ISO 7000 kapsamında belirlenmiştir. Uluslararası Standartlar Örgütü olan ISO, ISO 780 şartlarını güncellemiştir. Taşıması yapılan malların ambalajlarında yer alan işaret ve semboller başlıca şunlardır: 1- Kırılabilir İşareti 2- Bu Yönde İşareti 3- Nemden Koruyun İşareti 4- Sıcaklık Sınırı işareti 5- Dikkatli Taşıyın İşareti 6- Bıçakla Açmayın İşareti 7- Mıknatıs Yayına Yaklaştırmayın İşareti 8- Düşürmeyin İşareti 9- İstifleme Yüksekliği İşareti 10- Yük Ağırlığı/Yüksekliği İşareti 11- İstiflemeyin İşareti 12- İçerik Ağırlığı İşareti 13- 2 Kişi Kaldırmalı İşareti 14- Ağır İşareti 15- Transpalet ile Taşıyın İşareti 16- El Arabası Kullanmayın İşareti 17- Forklift Kullanmayın İşareti  

Kırılabilir İşareti (Fragile)

Taşıma sırasında malların hasar görmesi muhtemeldir. Buna göre tasarlanan ambalajlar, olası hasarın en düşük seviyede tutulmasına yardımcı olur. Ambalajlar, taşınan malın 75 cm yükseklikten düşmesi sonucunda oluşacak şoku emecek şekilde hazırlanmalıdır. Kırılabilir işareti cam ürünlerde, hassas elektronik ve tıbbi cihazların ambalajlarında kullanılmalıdır.

Bu Yönde İşareti (This Way Up)

“Bu tarafı yukarıya gelsin” şeklinde de yorumlanabilir. İki ok işaretinden oluşan bu sembol, ambalajın dikey olarak hangi yönde yerleştirilmesi gerektiğini gösterir. Ambalajın karşılıklı olarak her iki tarafına yapıştırılır.  

Nemden Koruyun İşareti (Keep Dry)

Yükleme, taşıma, boşaltma ve depolama sırasında suyla temas etmemesi gereken, ıslandığı zaman hasar alabilecek malların ambalajlarında kullanılmaktadır. Genellikle şemsiye sembolüyle resmedilir.  

Sıcaklık Sınırı İşareti (Keep Under Temperature)

Bu işaret, taşıması yapılan ürünlerin maksimum ve minimum saklanması gereken sıcaklık derecesi göstermektedir. En yüksek ve en düşük saklama dereceleri bu amblemin sağına ve solun yazılmaktadır.

Dikkatli Taşıyın İşareti (Handle With Care)

Ambalajlarda sık olarak yer alan, bir kutu etrafındaki iki el şeklinde resmedilen bu sembol, ürünlerin taşınmasında dikkatli olunması gerektiğini ifade eder.

Bıçakla Açmayın İşareti (Do Not Open With Knife)

Bir bıçak görseli ve bu görselin yanında ya da üstünde yer alan çarpı işareti bulan sembol, bu işaretin yer aldığı paketin bıçakla açılmaması gerektiğini, bıçakla açıldığı durumda içindeki malların zarar göreceğini ifade eder.

Mıknatıs Yanına Yaklaştırmayın İşareti (Do Not Place Near Magnets)

Taşıması yapılan belirli ürünler manyetik alanlara karşı son derece hassas olabilmektedir. Böylesi ürünlerin yanında mıknatıs kullanılmaması gerektiğini belirten Mıknatıs Yanına Yaklaştırmayın işaretinde mıknatıs ve yanında bir çarpı işareti bulunur.

Düşürmeyin İşareti (Do Not Drop)

Her ne kadar tüm ürünler için geçerli olsa da, bu amblemin bulunduğu ambalajların düşürülmemesi gerektiği vurgulanmaktadır.  

İstifleme Yüksekliği İşareti (Stacking Height)

Üst üste iki bar ve üzerinde bir rakamdan oluşan bu sembol, ürünlerin ne kadarlık bir yükseklikte istiflenebileceğini göstermektedir. Burada yer alan rakam bölgelere, taşınan malın cinsine ve ambalaj içeriğine göre farklılık gösterebilmektedir.

Yük Ağırlığı/Yüksekliği İşareti (Load Weight / Height)

Bir üst maddede yer alan sembolün daha detaylı bir versiyonu olan bu sembol, iki kutu ve arasında bir rakam işaretleriyle gösterilmektedir. Ortadaki rakam izin verilen yüksekliğin yanı sıra izin verilen ağırlığı da ifade edebilmektedir.

İstiflemeyin İşareti (Do Not Stack)

İki kutu ve yanında bir çarpı işareti şeklinde resmedilen bu sembol, söz konusu yüklerin hiçbir koşul altında üst üste istiflememesi gerektiğini belirtmektedir.

İçerik Ağırlığı İşareti (Contents Weight)

Bu sembol, ambalaj ve içindeki malların ağırlığını belirtmektedir. Bu ağırlık rakamı, paketin nasıl bir şekilde elleçleneceğini ve hangi sırayla yerleştirilmesi gerektiğini göstermektedir.

2 Kişi Kaldırılmalı İşareti (2 Person Lift)

İki kişiyi bir kutuyu kaldırırken resmeden bu sembol, üzerinde yer alan ambalajın en az iki kişi tarafından taşınması gerektiğini vurgulamaktadır.

Ağır İşareti (Heavy)

Bir üstteki sembola benzer olarak, bu işaretin bulunduğu ürünlerin tek bir kişi tarafından taşınmasının yapılmaması; birden fazla kişi ya da uygun araçlarla taşımasının yapılması gerekmektedir.

Transpalet İle Taşıyın İşareti (Use Pallet Truck)

Üzerine kutular dizilmiş bir transpalet görseli bulunan bu sembol, üzerinde yer aldığı ürünlerin çoklu şekilde taşınması durumunda transpalet kullanılması gerektiğini gösterir.

El Arabası Kullanmayın (Do Not Use Sack Truck)

Bu sembol, yer aldığı ambalajların taşınmasında el arabası kullanılmasının içindeki ürünleri zedeleyebileceğini işaret etmektedir.

Forklift Kullanmayın (Do Not Use Forklift)

Son olarak, üzerinde forklift ve çarpı işaret bulunan bu sembol, üzerinde yer aldığı ürünlerin forkliftle taşımaya uygun olmadığını, başka yöntemlerle hareket ettirilmesi gerektiğini bildirmektedir.

Hubtic ile sorunsuz taşımacılık

Karayolu, denizyolu, intermodal ve havayolu taşımalarında hasarsız ve sorunsuz taşımacılık için Hubtic’in uzmanlığına güvenebilirsiniz. Gönderinizin sadece çıkış ve varış posta kodlarını girerek yükünüze göre anında fiyat alabilir, taşımanızı en iyi koşullarda yapabilirsiniz. Hubtic’in sunduğu hizmetler sayesinde taşımanız için navlun teklifinizi dakikalar içinde alabilir, yükünüzü yol boyunca takip edebilir ve dilerseniz müşterilerinizle paylaşabilir, taşıma belgelerinin tamamına ise istediğiniz yerden ulaşabilirsiniz. Taşıma süresince dilediğiniz her konuda, alanında uzman destek ekibimizden 7/24 destek alabilirsiniz. Daha fazla bilgi almak için aşağıdaki formu doldurarak bizimle iletişime geçebilirsiniz.  

Sağdaki alana e-posta adresinizi girerek Hubtic Blog bültenimize abone olabilirsiniz. 

By Umut Deniz Elçi
Yükleme
2 Aralık 2022

Yükleme planı nedir? Yükleme yaparken nelere dikkat edilmeli?

Uluslararası ya da yurtiçi taşıma yapılırken nelere dikkat edilmeli? Yol boyunca taşınan mallardaki hasarlanmanın azaltılması için takip edilmesi gereken kurallar nelerdir? Güvenli bir yükleme için gerekenleri bu yazımızda sıraladık. Yükleme Yükleme ve sevkiyat süreçlerinde en önemli adımlardan biri yükleme planının hazırlanmasıdır. Taşıma yapan firmaların, depoları için nakliye yapılmasının öncesinde ürünlerin hangi araçlarla ve hangi sıra ile yükleneceğini belirlemesi gerekmektedir. Sonrasında ise bu plan, elleçlemeyi gerçekleştirecek personele iletilmelidir. Bu nedenle taşımayı yapacak araçlara yükleme yapılmasının öncesinde yükleme ilgili bir planın oluşturulmuş ve paylaşılmış olması önem taşımaktadır. Belli bir planın olması, araçların ve konteynerlerin yüklenmesinin en optimum şekilde yapılmasını mümkün kılmaktadır. Bu plan, satış siparişlerine göre araç/konteyner yüklemesinin en uygun şekilde gerçekleştirilmesini sağlayacaktır Oluşturulan yükleme planı basılı bir şekilde ya da teknolojiyle desteklenen depolarda üç boyutlu bir grafik ile oluşturulmaktadır. Bu grafik içerisinde taşıması yapılacak ürünlerin ve ambalajların ölçüleri uygun bir şekilde; yüklenecek aracın yüksekliği, eni ve genişliği gibi bilgilerle uyumlu bir şekilde birleştirilir. Bilgisayardan destek alınarak oluşturulan yükleme planının bilgileri daha sonrasında depodaki çalışanlara iletilir. Bu şekilde elleçleme yapan ekibin plana uygun bir şekilde taşıma yapması mümkün olmaktadır.

Yükleme planının unsurları

Doğru bir yükleme planında yer alması gereken başlıca bilgiler aşağıdaki şekilde özetlenebilir.
  • Ürün ve ambalaja ait yükseklik, genişlik ve ağırlık gibi bilgiler
  • Katı ya da sıvı gibi ürünlerin yapısal özellikleri
  • Araç kapasitesi ve araçların istiap haddi gibi rakamlar
  • Ürünlerin manevra özellikleri
  • Ürünlerin üzerine başka bir ürünün koyulabileceği bilgisi
  • Sevkiyat durumunda müşterilerin ve tedarikçilerin öncelik sıralaması
  • Paletlerin ve taşınan kutuların maliyetleri

Yükleme planı yapılmasının avantajları

İyi bir yükleme planının yapılması en başta, bir kamyonu ya da yükleme aracını tam olarak doldurmayacak yüklerin başka taşımalarla birleştirilmesini ve bu şekilde maliyetlerin minimum seviyeye çekilmesi sağlamaktadır. Böylece en uygun yükler ile en uygun araçlar birleştirilmekte ve en masrafsız taşıma sürecinin sağlanması için sevkiyatlar hazır duruma getirilmektedir. Yükleme planında önemli olan noktalardan birisi de aracın gideceği lokasyonlardır. Müşterilerin teslim istediği noktalar dikkate alınarak bir yükleme yapılması gerekmektedir. Son yüklenen mal ile ilk indirilen mal aynı olacağından elleçleme süreçlerinde ekstra efor sarf edilmemesi, aktarmanın çok daha hızlı bir şekilde yapılabilmesi ve elleçlenen mallara gelecek zararın minimum seviye getirilmesi için dağıtım noktalarına iyi bir şeklide hâkim olunması gerekmektedir.

Araç özelliklerine de dikkat edilmeli

Araçlarda dikkat edilmesi gereken bazı hususlar bulunmaktadır. Yük taşıyan araçların dorse yapısının belirli bir dayanıklılık seviyesinin üzerinde olması gerekir. Araç duvarlarının, taşınan yükün 5’te 4’lük bölümüne eşit olan bir güçle çarpmasına dayanacak kadar sağlam olması beklenmektedir. Araç panellerinde ve yan duvarlarda ise bu oran yarı yarıyadır. Bunun yanında taşıma yapacak araçların taban panellerinin kaymaz malzemelerle kaplanmış olması da son derece önemlidir. Her araç taşıyacağı yüke göre uygun özelliklerle tasarlanmalı ve yüklenen mallar da araç içinde en optimum pozisyonda konumlanmalıdır. Bu konumlama haritası taşıma planı içerisinde mutlaka belirlenmelidir. Diğer bir önemli konu ise taşıma yapan römorkların ve kamyonların aks ağırlığıdır. Yüklemenin bu aks ağırlığı limitini aşmaması gerekir. Aksa gelebilecek maksimum bir miktar bulunurken, bunun yanında minimum da bir miktar vardır. Bu miktarın aşıldığından da emin olunması gerekir. Aks ağırlığının yanında, araç dingillerinin izin verdiği maksimum ve minimum yüklere de dikkat edilmesi gerekmektedir. Taşıma planı tüm bu özellikler dikkate alınarak titizlikle hazırlanmalıdır.

Taşınan mallarda hasarlanmanın nedenleri nelerdir?

Yüklerin taşınmasında, taşınan mallara hasar gelmemesi için belli kurallara uymak gerekmektedir. Birbirine çarpma, sarsılma ve istiflemede yapılan hatalar nedeniyle mallarda ezilme, kırılma ve deformasyon gibi etkiler ortaya çıkabilmektedir. Yol sırasında meydana gelen hasar miktarı birkaç nedene bağlıdır. Bunların başında malların nasıl istiflendiği gelmektedir. Dökme yüklerde yığının yüksekliği hasarı artıran faktörlerin başındadır. Ambalajlı ürünlerde ise hasarın minimum düzeyde tutulması için aşağıdaki kurallara dikkat edilmesi gerekmektedir:
  • Ambalajlar seçilen taşıma mod ile taşınmaya uygun bir şekilde ambalajlanmalı,
  • Yükleme sırasında özenli olunmalı,
  • İstif sayısı ve yükleme güvenlik kriterlerigöz önüne alınmalı,
  • Palet içerisindeki birimlerin sayısı asgari miktarda tutulmalı,
  • Elleçleme süreçlerinin en az seviyede tutulmalı ve depo taşımaları bant ya da konteynerlerle yapılmalıdır.

Yükleme kuralları nelerdir?

Taşımalarda yapılacak yanlışlar ya da eksiklikler lojistik firmaların ve mal sahiplerinin büyük hasarlarla karşı karşıya kalabilmesine neden olabilmektedir. Taşımalarda oluşan hasarın önüne geçilmesi ya da hasarın en düşük düzeyde tutulması için belli konulara dikkat edilmesi gerekmektedir.
  • Taşıması yapılacak eşyanın doğru türdeki araçlara yüklenmesine, depo içerisinde özenli bir şekilde korunmasına ve etiketlerin doğru bir şekilde eklenmesine dikkat edilmelidir.
  • Aynı konteyner ya da kamyonda taşınması tehlike yaratabilecek ürünler faklı araçlarda taşınmalıdır.
  • Taşınan ürünlerin paketlerinde ya da ambalajlarında hasar olması durumunda bir hasarlar giderilmeli ya da ambalaj tamamen değiştirilmelidir.
  • Taşınan malların doğrudan taşıma yapılan aracın ya da konteynerin duvarlarına temas etmesi engellenmeli, bunun için paletle yükleme yapılmalı ve teması engelleyecek parçalar kullanılmalıdır.
  • Araçlara ilk kat paletlerin yerleştirilmesinden sonra ikinci kat bir palet yerleştirilmesine karar verilen durumda, paletlerin arasına öncelikle hasarı engelleyecek bir köpük ya da karton madde konulmalıdır.
  • Elleçleme yapılırken ağır olan paketlerin altta, daha hafif paketlerin ise üst tarafta olacak şekilde istiflenmesi gerekmektedir.
  • Özellikle ahşap ya da plastik ambalajlı ürünler, ürünlerin istif hadlerine göre üst üste dizilmelidir.
  • Yüklenme sırasında ambalajların açılacağı taraf yukarıya bakacak şekilde düzenlenmelidir.
  • Yükleme gerçekleştirilmeden önce, tüm malların isim ve miktar bilgileri yükleme sorumlusu gruplar tarafından kontrol edilmelidir.
  • Teneke ambalajların yüklenmesi sırasında, ünitelerin birbirine temas etmesini engellemek için karton ya da köpük paneller kullanılmalıdır.
  • Isının düştüğü kış aylarında malların soğuktan hasar almaması için aracın ortasına doğru yüklenmesi tercih edilmelidir.
  • Yazımızın üst kısmında da bahsettiğimiz gibi, yüklemeden önce bir yükleme planı oluşturulmalı ve elleçleme süresince bu plana bağlı kalınmalıdır.
  • Hacim ve boyut olarak aynı ya da benzer boyuttaki yükler araçlara birlikte yerleştirilmeli, ağırlık merkezi dengelenmelidir.
  • Müşteri talepleri de göz önüne alınmalı ve paketler mümkün olduğunca paletli olarak sevk edilmelidir.
  • Boşaltım noktasında ilk olarak araçtan alınacak olan mallar hasar riskinin azalması için aracın arka bölümlerine yüklenmelidir.
  • Yüklenen malların etiketlerinin doğruluğu mutlaka kontrol edilmeli ve ambalajların temiz bir şekilde yola çıkması sağlanmalıdır.
  • Ürünlerin üzerine çekilen brandanın zarar görmemiş, yırtılmamış ya da delinmemiş olduğuna dikkat edilmelidir.
  • Araçların içinin taşıma uygun olması gerekir. Bu nedenle treyler ya da konteyner içinde toz, nem ya da duvarlarda delik ya da yırtık olmamalıdır. Uygun olmayan araçlar, taşımaya elverişli olan hasarsız araçlarla değiştirilmelidir.
  • Paketli ve kolilenmiş yüklerde, paketlerin birbirine hasar vermesinin önlenmesi için aralarına tel, ahşap ya da karton malzeme sıkıştırılmalıdır.
  • Araç hacmini tam doldurmayan yüklerin taşınmasında hava yastıkları kullanılarak devrilme ve çarpma riski düşürülmelidir. Firma tarafından yüklerin uygunluğu denetlenmelidir.
  • Eleman kalitesi de son derece önemlidir. Yüklemenin yetki ve bilgi sahibi personel tarafından yapılması önem taşımaktadır.
  • Malların yüklenmesi tamamlandıktan sonra gönderici ya da gönderimi yapan lojistik firma tarafından araç mühürlenmelidir.

Hubtic ile hasarsız, sorunsuz ve hızlı taşımacılık

İster denizyolu ister karayolu olsun, hasarsız ve sorunsuz taşımacılık için Hubtic’in uzmanlığına güvenebilirsiniz. Gönderinizin sadece çıkış ve varış posta kodlarını girerek yükünüze göre anında fiyat alabilir, taşımanızı en iyi koşullarda yapabilirsiniz. Hubtic’in sunduğu hizmetler sayesinde taşımanız için navlun teklifinizi dakikalar içinde alabilir, yükünüzü yol boyunca takip edebilir ve dilerseniz müşterilerinizle paylaşabilir, taşıma belgelerinin tamamına ise istediğiniz yerden ulaşabilirsiniz. Taşıma süresince dilediğiniz her konuda, alanında uzman destek ekibimizden 7/24 destek alabilirsiniz. Daha fazla bilgi almak için aşağıdaki formu doldurarak bizimle iletişime geçebilirsiniz.   Yararlanılan kaynaklar: MEGEP

Sağdaki alana e-posta adresinizi girerek Hubtic Blog bültenimize abone olabilirsiniz. 

By Umut Deniz Elçi
Konteyner türleri
22 Ağustos 2022

Konteyner türleri ve konteyner yüklemesinde dikkat edilmesi gerekenler

Konteyner türleri nedir? Konteyner yüklemesinde nelere dikkat edilmesi gerekir? Parsiyel konteyner nedir? Boyutlarına ve kullanım alanlarına göre konteyner çeşitlerinin tamamını sizler için derledik. 

Konteyner türleri

Genel olarak deniz taşımacılığında olmakla beraber diğer taşımacılık modellerinde de sevkiyatı yapılan malların yol boyunca muhafaza edilmesi için konteynerler kullanılmaktadır. İngilizce “container” kelimesinden türeyen konteyner, yüksek boyutlu ve fiziksel olarak dirençli büyük bir sandık olarak özetlenebilir. Son derece uzun ömürlü olması nedeniyle defalarca kullanılabilen konteynerler dayanıklı olmaları ve taşıtlar arası doldurma boşaltma süreçlerinde kolaylık sağlamaları sayesinde taşıma süreçlerinin güvenli bir şekilde tamamlanmasını sağlar.  

Konteynerlerin özellikleri

Uluslararası Standartlar Örgütü (ISO) tarafından belirtilen kurallara göre konteynerler şu özellikleri taşımalıdır: 

  • Darbelere karşı dayanıklı ve uzun bir kullanım ömrüne sahip olmalıdır, 
  • Taşıma birimi olarak yükleme ve boşaltma işlemlerinin hasarsız ve süratli bir şekilde yerine getirilmesini sağlamalıdır,
  • Bir araçtan diğerine teknik araçların yardımıyla taşıyıcıdan bağımsız olarak aktarımı mümkün kılmalıdır,
  • Uluslararası standart ölçülerine uygun olarak geliştirilmelidir, 
  • Çok sayıdaki malın tek bir yükleme ve taşıma birimine çevrilmesini sağlamalıdır.

Kullanılan malzemeye göre konteyner türleri

Konteynerler kullanılan malzemeye göre de 3 farklı çeşide sahiptir. Bunlar;

olarak sıralanabilir. 

Çelik sacdan yapılan konteynerler

Kullanılan malzeme yapısı ve onarımının diğer konteynerlere göre daha kolay olması nedeniyle tercih edilmektedir. Bunun yanında yapısı gereği paslanmaya uğrayabilmektedir ve yüzeyindeki girintiler nedeniyle temizlenmesi diğer konteyner tiplerine göre daha zordur. Dünyada en yaygın kullanılan konteyner olan çelik sac konteynerler aynı zamanda dara ağırlığı da en yüksek olan konteyner tipidir. 

Alüminyumdan yapılan konteynerler

Çelik sac konteynerlerin aksine alüminyum konteynerlerin dara ağırlığı düşüktür. Ağırlığın düşük olması ise; malzeme maliyetinin yüksek olmasına, darbelerden kolay etkilenebilmesine ve kolay deforme olabilmesine yol açmaktadır. 

Kontrplak konteynerler 

Kontrplak konteynerler fiberglas ve plastik materyal ile güçlendirilmiş kontrplaktan yapılmaktadır. Yüzeyi nedeniyle kolay temizlenebilen kontrplak konteynerler kolay bir şekilde onarılabilmekte ve darbelere karşı orta seviyede direnç sağlamaktadır. Alüminyumdan ağır ancak çelik sacdan hafiftir. Maliyet olarak da ikisinin arasında yer almaktadır.

Kullanım şekillerine göre konteyner türleri 

Konteynerlerle çok sayıda yük türünün taşıması yapılabilmektedir. Kuru yüklerin yanı sıra dökme yüklerin de taşımasında kullanılabilen konteynerler pek çok özel yükün taşınması için farklı kalıplarda üretilmektedir. Sıvı yükler için tank şeklini de alabilen konteynerler, reefer modelleriyle -25°C’ye kadar taşıma yapmayı mümkün kılmaktadır. 

Konteynerler özelliklerine göre; 

olarak sıralanabilir. 

Kuru yük konteynerleri (Dry container) 

Bu konteynerler kuru yüklerin taşınmasında kullanılmaktadır. Kuru yük konteynerleri genel olarak tek tarafta kapısı olan ve diğer tarafları kapalı olan bir yapıdadır. Üstü ya da yanları açık olan modelleri de bulunmaktadır. En yaygın olarak kullanılan modeller 20 ft’lik ve 40 ft’lik genel amaçlı konteynerlerdir.  

Dökme yük konteynerleri (Bulk container) 

Dökme yük konteynerleri daha çok arpa, buğday, yağlı tohumlar, kahve ya da kum ve gübre gibi yüklerin yanı sıra dökme yük şeklindeki taneli olan ürünlerin taşınmasında kullanılmaktadır. Bu konteynerlerde genelde doldurma ya da tahliyenin kolay yapılabilmesi için delikli mekanizmalar bulunmaktadır. Sıvı nitelikli olan yükler için ise bu tip konteynerler tank şeklinde üretilmekte ve kullanılmaktadır. 

İzole (Insulated) konteynerler / Reefer konteynerler

Belirli bir ısının altında taşınması gereken ya da dondurulmuş yüklerin taşımasında genel olarak izole konteynerler kullanılmaktadır. Konteyner içinde yalıtım sağlayacak tekniklerle üretilen bu konteynerler, taşıdıkları ürünlerin bozulmasını ya da hava sıcaklığı nedeniyle hasar görmesini engelleyecek bir şekilde özel olarak tasarlanmıştır. İçindeki malların olabildiğince uzun bir süre boyunca korunmasını ve belirli derecelerin altında soğuk zincir taşımasının yapılmasını sağlar. Reefer konteyner, mobil bir soğuk hava deposu olarak tasarlanmıştır. Genel olarak denizyolu taşımacılığında kullanılan reefer konteynerler sabit olarak ya da genset (jeneratör) sayesinde kara taşımacılığında da kullanılabilmektedir. Konteyner dışındaki hava sıcaklığı 35°C olduğunda bile reefer konteynerler tarafından iç sıcaklık -25°C seviyesinde muhafaza edilebilmektedir. 

Özel amaçlı konteynerler

Standart dışında yapıları bulunan yüklerin taşınması için kullanılan özel yapım konteynerlerdir. Kullanıcı taleplerinin yanında, endüstriyel standartlar çerçevesinde konvansiyonel bir şekilde taşınması mümkün olmayan yüklerin sevkiyatında kullanılmaktadır. Bunlara örnek olarak sıvıların taşınması, hayvanların taşınması ve barınma için kullanılan konteynerler verilebilir.

Boyut ve yapılarına göre konteyner türleri

Konteynerler genel olarak 20 ft (feet) ve 40 ft olarak iki ayrı boyutta kullanılmaktadır. Konteynerlerin boyutlarına ve yapılarına göre türleri şu şekildedir:

20 feet standart konteyner 

Kargo taşımacılığı için yaygın olarak kullanılan konteyner türüdür. Genel kargo yüklerinin çoğu bu konteynerlerle taşınmaktadır. Kuru yükler için tasarlanmış bu konteynerler, flexitank aparatı sayesinde sıvı yük taşımasında da kullanılabilir. Çok amaçlı olan bu konteynerler, kapısından girebilecek neredeyse tüm yüklerin taşınması için uygundur. Maksimum kapasitesi 28 tondur.

40 feet standart konteyner 

Kuru yük taşımacılığında yaygın olarak tercih edilmektedir. Standart konteynerin kapıları, dar olan kenarı üzerinden açılır. Yüklemelerde dikkat edilmesi gereken başlıca husus kapı genişliğidir. Bu tarz konteynerlerde taşıma sırasında mallara hasar gelmemesi için istiflenme sürecine dikkat edilmelidir. Maksimum kapasitesi 26 tondur. Genelde beyaz eşya, tekstil ve gıda gibi yüklerin taşımalarında kullanılır. 

20 feet üstü açık (open top) konteyner 

Vinçlerle tepeden yapılan yüklemeler için uygundur. Üzeri açık olan bu konteynerler genelde brandalar ile kapatılır. Yüklerin korunması için konteyner yan panellere asılan tahtalarla desteklenir.

40 feet üstü açık (open top) konteyner 

Tepeden yapılan yüklemelerde kullanılır. 20 ft’lik konteynerde olduğu gibi üzeri brandalarla kapatılır ve yan panele asılan tahtalarla desteklenir. Makine ve makine aksamı, araç taşıması yapı blokları gibi kapıdan yükün girmesinin zor olduğu ve yükün yüksekliğinin konteynerden daha yüksek olduğu durumlarda tercih edilmektedir. 

20 feet düz (flat) konteyner 

Özellikle ağır ve geniş yüklerin taşımacılığında kullanılır. Konteynerin zemin yapısının sağlamlığı, yükleme ve istiflemelerin daha sağlıklı yapılmasını sağlamaktadır. Standart ve üstü açık konteynerlere uygun olmayan yüklerin taşınmasında kullanılır. Genelde araç ve jeneratör taşımaları için tercih edilmektedir.  

40 feet düz (flat) konteyner 

Ağır ve geniş olan yüklerin taşımacılığında kullanılmaktadır. Zemin yapısı sağlam olduğu için istiflemelerin daha kolay yapılmasına ve malların daha iyi şartlarda korunmasına imkân verir.   

20 feet izole (insulated) konteyner

Konteyner türleri arasında yer alan izole konteynerler özel bir ihtiyaca hizmet etmektedir. Belirli ısılarda gerçekleştirilmesi gereken taşımalarda tercih edilir. Sıcaklık ayarları, lojistik çalışanları ve özel aygıtlar tarafından denetlenmektedir. Konteyner içindeki hava ise yanlarda bulunan hava boşlukları sayesinde sirküle edilmektedir. Bu konteynerler sayesinde yükler -25°C’ye kadar sıcaklıklarda muhafaza edilebilmektedir. 

40 feet izole (insulated) konteyner 

Sabit sıcaklık isteyen taşımalarda kullanılır. Yan panelleri “sandwich” ismi verilen bir yalıtımla kaplanmıştır. 20 ft’lik modellerde olduğu gibi sirkülasyon sağlayacak hava boşluklarına sahiptir.  Konteyner içindeki sıcaklık taşınan yüke göre değiştirilebilmektedir. 

20 feet dökme yük (bulk) konteyner 

Kuru dökme yüklerin taşımacılığı için kullanılır. Her bir konteynerin üzerinde 3 kapağı vardır ve yükleme boşaltma işlemleri, bu kapaklar üzerinden hortumlar aracılığıyla yapılmaktadır. 

20 feet tank konteyner 

Sıvı ve gaz ürünlerin taşımacılığında kullanılmaktadır. Silindir bir şekilde olan tank, yanlarındaki çelik parçalar sayesinde taşıma araçlarına yüklenmek için uygun biçime getirilmiştir. İç kısmı iki bölüme ayrılmış olan bu konteynerlerde taşıma tehlikelerinin önüne geçmek için maksimum kapasitenin %80’inin aşılmaması gerekir. 

40 feet hard top konteyner 

Bu konteyner türleri içinde yan kapıdan yüklenemeyen mallar vinç ile tepeden yüklenebilmektedir. Taşan yüklerde ise kapak konteyner içine konularak kullanılabilmektedir. 

20 feet platform 

Üstü açık bir platformdur. Taşıma yapan araca direkt olarak yüklenemeyecek ve yan, üst ve arka tarafından taşması olan yükler için kullanılmaktadır.  

20 feet havalandırmalı (ventilated) konteyner 

Taşıma boyunca hava alması gereken yüklerin taşıması için tercih edilir. Konteynerin tabanında ve tavan kısmında yer alan havalandırma boşlukları sayesinde yolculuk sırasında bozulabilecek gıda gibi ürünlerin taşınmasında kullanılır.

Konteyner yüklemesinde nelere dikkat etmeli? 

Uluslararası taşımalarda en önemli konulardan biri de ürünlerin ya da malların uygun bir şekilde konteynerlere yerleştirilmesi ve istiflenmesidir. Konteynerlere yüklenen mallar sabit ve güvenli bir şekilde yerleştirilmelidir. Eğer istifleme işlemi düzgün bir şekilde yapılmazsa taşıma aracının ya da konteynerin içindeki mallar hareket sırasında devrilebilir, dağılabilir ya da hareket nedeniyle zarar görebilir. 

Konteyner türleri için yüklenme sürecinde şu maddelere dikkat edilmelidir: 

∙  Konteynerlere yüklenen malların ağırlık merkezi mümkün olduğunca tabana yakın ve merkezde olmalıdır. Özellikle farklı yüklerin aynı konteynere yüklenildiği taşımalarda konteynerin ağırlık merkezine dikkat edilmesi gerekmektedir. Bunun yanında, boşaltım sürecinin de göz önünde bulundurulması ve aynı tür eşyaların beraber yerleştirilmesine dikkat edilmelidir. 

∙  Ağır eşyalar konteynerin taban kısmına yerleştirilmelidir. Konteynerde kuru ve sıvı ürünler beraber taşınıyorsa, kuru ürünlerin sıvı ürünlerin üst tarafına gelecek şekilde yerleştirilmesine özen gösterilmelidir. 

∙  Taşınan malzemelerin zarar görmemesi için eşyaların zemin, yan duvarlar ya da arka duvara yaslanması gerekir. Bu yüklerin, dirayeti güçlü malzemeler kullanılarak bağlanması, konteyner içine yerleştirilmesi ve sıkılaştırılması gerekmektedir. 

İstiflenme sürecine dikkat edilmeli

∙  Konteyner içindeki malzemeler sıkı bir şekilde istiflenmeli, konteyner duvarları ile taşınan mallar arasında boşluk bırakılmamalıdır. Bu iş için özel olarak hazırlanmış parçalar ya da kum torbaları ile boşluklar doldurulabilmektedir. Söz konusu destek malzemelerinin kullanılması hareket sırasında taşınan malların üzerindeki şoku emerken, yükün yerinde durmasını ve hareket etmemesini sağlar.  

∙  Ambalajlı paketlerin, yolculuk sırasında kaymaması ya da devrilmemesi için konteyner tavanına değecek kadar üst üste yerleştirilmesi gerekmektedir. Yüklerin kendilerini desteklemesinin mümkün olmadığı durumlarda ek olarak destek torbalarının kullanılması ile konteyner içindeki malzemelerin güvenliği sağlanabilir. 

∙  Tehlikeli madde taşımacılığında kullanılan konteynerlerin mutlaka görülebilecek bir şekilde ve mevzuata uygun olarak işaretlenmesi gerekmektedir. Bu konuda ulusal kanunlara uygun şekilde hareket edilmelidir. Konteyner kapıları açıldığında içindeki tehlikeli malzemenin iyi bir şekilde istiflenmiş olması ve kesinlikle dökülmemesi gerekir. 

∙  Eğer eşyanın ya da eşyaların ağırlık merkezi konteynerin ağırlık merkezine uygun olarak konumlandırılamıyorsa meydana gelebilecek kaymalara karşı taşıyıcı taraf bilgilendirilmeli ve gerekli uyarılar yapılmalıdır.

∙  Konteyner kapasitesinin üzerinde yük kesinlikle yüklenmemeli, konteyner yükleme sınırlarına uyulmalıdır. Alıcı ülkelerin eşya sınırı değişiklik gösterebildiği için konteyner içine fazla yüklemenin yapılması sakıncalıdır. 

∙  Konteynerden eşyaları boşaltacak olan kişiye herhangi bir zarar gelme tehlikesi engellenmelidir. Kapıların iyi bir şekilde kapatılması ve eşya üzerine örtü, koruma ve ağırlıkların devrilmeyecek bir şekilde yerleştirilmesi gerekir. Bunun yanında, özellikle kapının arkasına denk gelen yüklerin dengeli olmasına dikkat edilmelidir. 

∙  Konteyner ve konteyner taşıyan araçların kapıları sıkı bir şekilde kilitlenmeli, mühürlenmeli ve sefere göre numaralandırılmalıdır. Bu numaralar ayrı bir belgeye kaydedilmelidir.

Yüklemeyle ilgili hangi kontroller ve bildirimler yapılmalı? 

Yüklerin yerleştirilmesine geçilmeden önce konteynerlerin dikkatli bir şekilde gözden geçirilmesi gerekmektedir. Konteynere yerleştirme başlamadan önce konteynerin türü, toplam kapasitesi ve prefix olarak bilinen konteyner numarasının kontrol edilmesi gerekir. Prefix numarası, konteyner sayısından önce gelen dört harfli koddur. Taşıma firmasını, yük türünü ve kullanılacak hatları gösteren izin belgesinin türünü gösterir. 

Belgeler tamamlandıktan ve kontrolleri sağlandıktan sonra konteynerin fiziksel incelemesine geçilir. Burada konteynerdeki olası hasarlar, kapıların açılma ve kapanma durumu, kilit mekanizmaları, su geçirip geçirmediği, temizlik seviyesi ve mühürlenme imkânları incelenir. 

Denetçi tarafından kontrol edilmeli

Bunun yanında konteyner türleri ve taşınan malların konteyner tipine uygunluğunun da bir denetçi tarafından kontrol edilmesi gerekir. Sızıntı, konteynerin ışık alması gibi konteyner içindeki yüke zarar verecek ya da bütünlüğünü bozabilecek olan hasarların rapor edilmesi ve gerekli tedbirlerin hemen alınması sağlanmalıdır. 

Son olarak, konteyner kapılarının nasıl açılacağı da hesaplanmalıdır. Kapılar açılırken malların dışarı taşmaması ve tehlike oluşturmaması gerekir. Bunun yanında konteyner üzerindeki mühürlerin istenen taşıma koşullarına uygun olması, mühür kodunun ise okunabilecek şekilde yerleştirilmiş olması önemlidir.

Hubtic ile uluslararası FCL ve LCL konteyner yükünüzü sorunsuz taşıyın! 

Denizyolu, karayolu ve intermodal taşımacılıkta geleceğin lojistik tecrübesini yaşayın: Hubtic’in sunduğu hizmetler sayesinde taşımanız için navlun teklifinizi dakikalar içinde alabilir, yükünüzü yol boyunca takip edebilir ve dilerseniz yükü takip edebilecekleri bir bağlantıyı müşterilerinizle paylaşabilir, taşıma belgelerinin tamamına istediğiniz yerden ulaşabilirsiniz. Taşıma süresince dilediğiniz her konuda, alanında uzman destek ekibimizden 7/24 destek alabilirsiniz. Daha fazla bilgi almak için aşağıdaki formu doldurarak bizimle iletişime geçebilirsiniz.  

Sağdaki alana e-posta adresinizi girerek Hubtic Blog bültenimize abone olabilirsiniz. 

By Umut Deniz Elçi
Nakliyat sigortası belgeleri
9 Ağustos 2022

Nakliyat sigortası nedir? 

Nakliyat sigortası nedir? Uluslararası taşımalarım için hangi sigortaları yaptırmalıyım? Sigortanın geçerlilik süresi ne kadar? CMR sigortası nedir? Nakliyat sigortasıyla ilgili bu ve benzeri tüm sorularınızın cevabını sizin için hazırladığımız yazıda bulabilirsiniz. 

Nakliyat sigortası belgeleri

Sigorta, ulusal ve uluslararası ticaretin devamlılığının sağlanması, her türlü ticari faaliyette ortaya çıkabilecek büyük hasarların temin edilebilmesi ve operasyonların duraksamadan devam edebilmesi için hazırlanan bir sözleşmedir. Bunun için sigorta şirketleri prim olarak adlandırılan bir ücret almakta, bu ücreti belirli bir havuzda toplamakta ve sözleşme sahibi kişilerin kendilerinin ya da sigortalanan mallarının hasara uğraması karşılığında bu havuzdan ödeme yapmaktadır. Sigorta şirketleri bu primlerin toplandığı havuzu yönetmekle mükelleftir. Maddî zararların bu şekilde karşılanması beklenmedik durumların bütçe planlamasını bozmasının ve kurumları zor duruma sokmasının önüne geçmektedir. Nakliyat sigortası da bu sigorta türlerinden biridir. 

Sigorta şirketleriyle yapılan bu nitelikte sözleşmeler poliçe olarak adlandırılır. Bazı poliçelerin teminatları ve primleri genel şartlar tarafından belirlenirken (zorunlu sigortalar bu kapsama girmektedir), bazı poliçelerde limitler sigortalayan ve sigortalanan arasındaki anlaşmaya bağlıdır. Sigorta yaptırılırken poliçe şartlarının iyi bir şekilde incelenmesi, aşkın ya da eksik teminat verilmemesi için sigortalanan malın değerinin doğru bir şekilde belirtilmiş olması ve tüm bilgilerin eksiksiz bir şekilde sigorta şirketiyle paylaşılması büyük önem taşımaktadır. 

Nakliyat sigortası nedir? 

Nakliyat sigortası; nakliye aracı ile mal taşıması yapılması sırasında taşınan malların zarara uğraması durumuna karşı teminat sunan sigortalardır. Kamyon, gemi, uçak ya da tren gibi araçlarla taşınan malların bir şekilde fiziksel zarara uğradığı durumda, ortaya çıkan mağduriyet sigorta şirketleri tarafından poliçe üzerinde yer alan teminat limitleri dâhilinde giderilmektedir. Nakliyat sigortalarının hem yurtiçi hem de yurtdışı taşımacılık için farklı poliçe türleri bulunmaktadır. 

Nakliyat sigortası ne kadar süreyle geçerlidir? 

Sigorta poliçeleri belirli bir dönem için hazırlanabildiği gibi (yıllık poliçeler), belirli sürelerde geçerli olacak şekilde de düzenlenebilmektedir. Pek çok sigorta türünden biri olan nakliyat sigortası, sevk edilecek emtianın (malın) nakledilmek üzere teslim alınması veya yüklenmesi anında devreye girer, taşıma süresince devam eder ve boşaltım noktasında mallar alıcıya teslim edildiği zaman son bulur. 

Sigorta primi nedir? 

Sigorta primini basit olarak açıklamak gerekirse; prim, sigortacının sigortalıya verdiği güvence karşılığında temin ettiği ücrettir. Bu primler sigorta türüne göre oluşturulmuş havuzlarda saklanır ve değerlendirilir. Hasarın gerçekleşmesi durumunda sigortalıya toplanan primlerden ödeme yapılır. Primler tek seferde ya da anlaşılması durumunda taksitli bir şekilde aylık olarak ödenebilmektedir. 

Sigortada temerrüde düşmek ne anlama gelmektedir? 

Yukarıda da bahsettiğimiz gibi sigorta primi taksitle de ödenebilmektedir. Taksit olarak anlaşılması durumunda ilk taksit poliçenin tesliminde ödenir ve kalan taksitler poliçede belirtilen müddetlerde nakden ödenir. Sigortalının primi vermemesi, primin tecil edilmesi ya da bir taksitin vade bitiminde ödenmemiş olması durumunda sigorta temerrüde düşer. Temerrüde düşen poliçe prim borcunun temerrüt gününden itibaren 15 gün içinde ödenmemesi durumunda müddet bitiminden 15 gün sonra sigorta teminatı durur. Bu sürenin sonuna kadar da ödeme tamamlanmazsa sigorta sözleşmesi kendini fesheder. Bu durumda, özel şartlara göre prim iadesi yapılabilir. 

Nakliye sigortasında aşkın sigorta ve eksik sigorta nedir? 

Poliçe yaptırılırken dikkat edilmesi gereken en önemli maddeler emtia değeri ve sigorta bedelidir. Sigorta bedeli, hasarın gerçekleşmesi durumunda ödenecek tazminat rakamıdır. Sigortalanan emtianın değeri ile sigorta bedeli birbiriyle uyuşmazsa aşkın sigorta ya da eksik sigorta durumu ortaya çıkabilmektedir. Bunu kısaca, poliçede belirtilen değerin hasar gören emtianın değerini karşılamaması ya da poliçedeki bedelin hasar gören emtia bedelinden yüksek olması şeklinde açıklayabiliriz. Poliçe üzerinde anlaşılan sigorta bedeli, emtia değerinin altında olursa tam zayi gerçekleşmesi durumunda sigortalının mağduriyetinin tam olarak karşılanması mümkün olmayacaktır. Hasar ne kadar büyük olursa olsun sigorta şirketleri poliçede belirlenen sigorta bedelinin üzerinde ödeme yapamayacaktır. Bu duruma eksik sigorta denilmektedir. 

Diğer bir durum ise sigorta bedelinin emtia değerinin üzerinde belirlenmesidir. Aşkın sigorta olarak belirlenen bu durumda yine sigorta şirketi emtia değeri kadar ödeme yapacak, sigorta bedeli ne kadar yüksek olursa olsun emtia bedelinin üzerinde tazminat ödemesi yapmayacaktır. Böylece sigortalı, sigorta bedeli daha yüksek olarak belirlendiği için daha yüksek bir prim ödemiş olacak ancak işin sonunda alınan teminat emtia bedelinin üzerinde olmayacaktır. 

İstenilen durum sigorta bedeli ve emtia değerinin aynı olmasıdır. Sigorta bedeli ve emtia değerinin tam olarak uyuşması durumunda ise buna “tam sigorta” denilmektedir. Bu durumda sigortalı alacağı hizmetin tam karşılığı olacak primi vermekte, bir hasar gerçekleştiğinde mağduriyeti birebir olarak giderilmektedir. 

Nakliyat sigortası türleri

Hepsi nakliyat sigortası başlığında olmasına karşın sigorta konuları ve verilen teminatlar açısından poliçeler farklılık göstermektedir. Başlıca nakliyat sigortası türlerini;

  • Emtia nakliyat sigortaları,
  • Kıymet nakliyat sigortaları,
  • Tekne sigortaları,
  • Sorumluluk sigortaları

şeklinde sıralayabiliriz. 

Emtia nakliyat sigortaları

Emtia nakliyat sigortaları; karayolu, denizyolu, havayolu ya da demiryoluyla sevkiyatı yapılan her türlü yükün yol sırasında oluşabilecek risklerden kaynaklı hasarlarının tazmin edilmesine yönelik sigortalardır. Dâhilî taşımalar, ithalat ve ihracat taşımalarında yaygın olarak kullanılmaktadır. Yüklemeden boşaltmaya kadar gümrük beklemeleri, aktarmalar, ara sevkiyatlar dâhil olacak şekilde kaza, yangın, hırsızlık, kaybolma ve isteğe bağlı olarak; savaş, grev, sabotaj gibi olaylar sonucu doğacak zararlar teminat altına alınmaktadır.

Emtia nakliyat sigorta poliçeleri 3 şekilde düzenlenir: 

Flotsan poliçe: İleri bir tarihte gerçekleşecek sevkiyatı, sevkiyattan önce teminat altına almak için kullanılır. Bu türde taşıma ile ilgili detaylar ancak yükleme tarihinden sonra öğrenilebilir. 

Münferit (direkt, kati) poliçe: Hazır ve tüm detayları belli olan sevkiyatları teminat altına alır. Poliçede yer alacak detaylar yükleme tarihinden önce bilinmektedir. 

Abonman poliçe: Bir yıl içinde yapılacak tüm sevkiyatları otomatik bir şekilde teminat altına alan poliçe türüdür. Yıllık peşin olarak sigorta koruması sağlamaktadır. Genelde sevkiyat frekansı ve kapasitesi yüksek firmalar tarafından yaptırılır. 

Emtia nakliyat sigortasında verilen teminat türleri

Nakliyat sigortalarında 3 tür teminat verilmektedir. Bu teminatlar kloz denilen özel şart maddelerinden oluşur.

Tam ziya: En dar ve en sınırlı teminat tam ziyadır. Taşınan yükün gemi ile batması, yükün nakil aracıyla beraber tamamen yanması gibi durumları içerir. Kısmi hasarlara teminat vermemektedir. 

Dar teminat: Tam ziya klozuna göre daha kapsamlıdır. Çarpma, devrilme, yangın, sel ve su basması gibi risklerin yanı sıra yükleme ve aktarma gibi süreçlerde meydana gelebilecek hasarları teminat altına alır. Denizyolunda batma, karaya oturma ya da fırtına nedeniyle bir limana sığınma gibi riskleri ve kurtarma operasyonları benzeri masrafları karşılar. Bu klozlar denizyolunda Institute Cargo Clauses (F.P.A), karayolunda kamyon klozu, demiryolunda ise demiryolu klozu olarak bilinir. Havayolu için ise dar teminat klozu yoktur, sadece tam ziya ve geniş teminat klozları vardır. 

Geniş teminat: All risks klozu olarak bilinen en geniş teminat çeşididir. Diğer teminatlara ek olarak çalınma, ıslanma ve ezilme gibi pek çok riski kapsamı altına alır. Denizyolu, karayolu ve demiryolunda Institute Cargo Clauses (All Risks), havayolunda ise Institute Air Cargo Clauses (All Risks) olarak geçer. 

Emtia sigortalarında fiyatlandırma nasıl yapılır? 

Emtia sigortalarında fiyatlandırma aşağıdaki kriterler göz önüne alınarak yapılır: 

  • Sevkiyatı yapılacak malın türü (A, B ve C grubu mallar), taşıma biçimi, ambalajlama modeli (ambalajlı ya da dökme olması) 
  • Seferin yurtiçi ya da yurtdışı olması, yapılacak aktarmalar ve başlangıç-bitiş sevkiyatı 
  • Nakledecek aracın türü (kamyonun açık ya da kapalı olması, geminin yaşı) 
  • Verilecek teminatın kapsamı 

Kıymet nakliyat sigortaları 

Kıymet nakliyat sigortaları; para, altın, gümüş, mücevherat ve değerli taşlar gibi malların yanı sıra hisse senedi, tahvil, çek ya da piyango bileti gibi değerli evrakların taşıması sırasında nakleden araçlarda meydana gelebilecek her türlü kaza, silahlı soygun, çalınma, kaybolma, hırsızlık ve yangın gibi riskleri teminat altına almaktadır. Bu sigorta türünde teminat, kıymetli evrakların yazılı değerleri üzerinden verilmektedir. 

Tekne sigortaları 

Tekne ya da gemilerin denizde karşılaşabileceği risklere karşı aracın gövde kısmını, makinelerini, ekipmanlarını ve donanımlarını teminat altına almaktadır. Bu sigortalar; geminin sahibi, işleteni ve gemi üzerinde sigortalanabilecek menfaati olanlar tarafından yaptırılabilir. Tekne sigortaları tek sefer için yaptırılabileceği gibi yıllık olarak da poliçe düzenlenebilmektedir. Tekne sigortaları; tekne müddet sigortaları, tekne sefer sigortaları, tekne inşaat sigortaları, tekne navlun sigortaları ve tekne ipotekli alacaklarının menfaati sigortası olmak üzere 5 grupta toplanır. 

Detaylı olarak bakacak olursak; kuru yük, römorkör, tanker, feribot, yolcu gemisi benzeri araçlar ile motor, yat, yelkenli, jet ski gibi deniz araçlarının gövde donanımlarını; çarpma, oturma, batma, yangın, infilak, fırtına, müşterek avarya (risk oluşturacak konteynerin gemiden atılması gibi durumlar) ve kurtarma operasyonları gibi deniz riskleri sonucu doğacak masrafları güvence altına alır. 

Sorumluluk sigortaları 

Sorumluluk sigortaları malın fiziki varlığından ziyade sigortalanan kişi ya da aracın üçüncü şahıslara verebileceği zararları teminat altına alır. Nakliyecilerin sorumluluk sigortaları;

  • T.M.M sigortası (Taşıyıcı malî mesuliyet sigortası),
  • C.M.R sigortası

olmak üzere ikiye ayrılır.  

  • T.M.M sigortası: Yurtiçi karayolu taşımacılığı yapan nakliyeci firmaların taşıdıkları mala karşı olan hukuki sorumluluklarını teminat altına alır. Poliçenin fiyatlandırılmasında seferlerin yapılacağı iller, taşınan emtianın cinsi, araç başı verilecek teminat limiti, sigortalının önceden gelen hasar durumu ve yıllık toplam taşıma kapasitesi dikkat alınır. Dar ve geniş teminat olmak üzere iki çeşidi vardır. Emtia sigortalarında taşınan mal güvence altına alınırken, mesuliyet sigortalarında taşıyıcı güvence altına alınır. Ödeme ise sadece nakliyecinin kusuru olan durumlarda devreye girer. 
  • C.M.R sigortası: Uluslararası karayollarında taşımacılık yapan nakliye firmalarının taşıdıkları yüke karşı olan sorumluluklarını C.M.R konvansiyonu maddeleri gereğince teminat altına alır. C.M.R Konvansiyonu (Contrat De Transport International de Marchandise Par Route), uluslararası karayolunda taşımacılık yapan nakliyecilerin sorumluluklarını belirleyen milletler arası bir anlaşmadır. Bu sigortada taşıyıcının sorumluluğu yine C.M.R Konvansiyonu hükümleri ve araç başı olarak girilen teminat limitleriyle belirlenir. 

Nakliyat sigortası satış şekilleri nedir? 

Nakliyat sigortasında 3 çeşit satış şekli vardır. 

C.I.F (Cost Insurance Freight): Bu yöntemde navlun ve sigorta primi satıcı tarafından ödenmekte ve alıcıya fatura edilmektedir. C.I.F’te satıcının sorumluluğu mal teslim alınana kadar devam etmektedir.

F.O.B (Free On Board): Bu yöntemde satıcı, malın gemi güvertesine kadar sağlam bir şekilde teslim edilmesinden sorumludur. Malın gemiye yüklenmesinden itibaren tüm sorumluluk alıcı tarafa aittir. F.O.B yönteminde yükleme anında mal güverteye düşerse alıcı, liman tarafına düşerse satıcı sorumludur. 

C&F (Cost and Freight): C&F yönteminde taşınan yükün bedeli ve varış yapılacak limana kadar olan nakliye masrafları satıcıya, sigortanın sorumluluğu ise alıcıya aittir.  

Hubtic ile uluslararası yüklerinizi güvenle taşıyın

Almanya merkezli taşımacılık partneriniz Hubtic olarak; karayolu, denizyolu ve intermodal taşımalarınızda yüksek güvenli ve sorunsuz taşımacılık hizmeti sunuyoruz. Hubtic ile, yurtdışı taşımalarınız için tek tıkla fiyat teklifi alabilir, yükünüzün konumunu 7/24 takip edebilir ve gönderilerinizle ilgili tüm dokümanlara bulut tabanlı online sistemimiz üzerinden istediğiniz zaman ulaşabilirsiniz. Hubtic’in yurtdışı gönderileriniz için sunduğu tüm fırsatları görmek ve kusursuz lojistik uygulamalarını tecrübe etmek için aşağıdaki formu doldurabilirsiniz!

Sağdaki alana e-posta adresinizi girerek Hubtic Blog bültenimize abone olabilirsiniz. 

By Hubtic