Demuraj nedir? Demuraj ücretini kim öder?

Taşımacılıkta karşılaşılan demuraj ne anlama gelmektedir? Demuraj ücretleri hangi durumlarda oluşmaktadır? Demurajı hangi taraf ödemekle yükümlüdür?

Taşımacılık ve lojistik sektöründe faaliyet gösterenler için birçok teknik terim ve kavram bulunmaktadır. Bu terimlerden biri de 'demuraj'dır. Demuraj, taşımacılık sektöründe oldukça önemli bir yer tutar. Ancak, bu terim hakkında tam bir bilgiye sahip olmayan birçok kişi bulunmaktadır. Bu yazımızda, demurajın ne olduğunu ve demuraj ücretini kimin ödediğini detaylı olarak ele alacağız. 

Demuraj, basit bir ifadeyle, taşımacılık hizmetinde belirlenen sürenin aşılması durumunda uygulanan bir tür cezai ücrettir. Yani, bir konteynerin ya da yükün belirtilen süre içerisinde boşaltılmaması veya taşınmaması durumunda, taşıyıcı veya liman yetkilileri tarafından demuraj ücreti talep edilir. Bu gecikme ücreti yükün beklediği süreye oranlı olarak artabilir. Demuraj kavramını iyice anlamak için öncelikle serbest süre yani free time süreçlerini bilmek gerekir.

Serbest Süre Nedir?

Serbest süre, lojistik sektörü için de İngilizce adı olan "Free time" olarak da adlandırılmaktadır.  Konteynerin gemiden indirilmesinin ardından, taşıyıcı firma, konteynerin belirli bir zaman boyunca limanda ek ücret talep etmeden beklemesine izin verir. Bu süreyi "free time" olarak adlandırılır ve genellikle ihracat işlemlerinde İngilizce olan terim kullanılmaktadır. Bunun yanında serbest süre, taşıma yöntemine göre farklılık göstermektedir. 

Denizyolu taşımacılığında serbest sürenin belirlenmesinde ülke, liman ve konteyner türü dikkate alınmaktadır. Genel olarak, standart kuru yük konteynerlerinde bu süre 7 gün, soğutmalı konteynerlerde ise genellikle 5 gün olarak belirlenir. Parsiyel yükler için serbest süre yoktur.

Serbest süre, konteyner gemiden indirildikten sonra başlar. Bazı firmalar, gemiden indirme gününü de serbest süre içine dahil ederken, bazıları süreyi gemiden indirme işleminden sonraki gün başlatır. Bu nedenle, taşıma şirketi ile bu durumu önceden teyitleştirilmesi gerekmektedir. Yola çıkan bir yüke ise ek serbest süre yapılamaz.

Bu süre boyunca, ithalatçı firma, gümrük işlemlerini tamamlar, malları kendi deposuna taşır ve boş konteyneri belirlenen yere (liman veya depo) teslim eder. Eğer gümrük işlemlerini tamamlama süresi gecikirse veya tamamlanamazsa, alternatif önlemler alınabilir.

Karayolunda ise, CMR konvansiyonuna göre 24 saat yükleme ile 48 saat boşaltma serbesttir. Bu sürelerin aşılması durumunda demuraj oluşur.  Avrupa içerisinde bekleme süresi ortalama 4 saat serbesttir. İç nakliye aracı ile yüklenen parsiyel yüklerde ise bu süreler daha kısadır.

Demuraj Sebepleri Nelerdir?

Demuraj, taşımacılık sürecinde ortaya çıkan gecikmelerden kaynaklanan bir maliyet faktörüdür. Bu gecikmelerin nedenleri çeşitli olabilir. Aşağıda, demuraja sebep olan beş durumu sıraladık:

Habersiz Bekleme: Alıcı, kargonun varış saatinden veya tarihinden habersiz olduğunda, ürün zamanında teslim alınamaz. Bu durumda demuraj ücretleri ortaya çıkar.

Belgelerin Yanlış veya Eksik Olması: Alıcı, aldığı belgelerin eksik veya hatalı olduğunu fark ederse, süreç aksayabilir ve demuraj maliyetleri doğabilir.

Uyum Sorunu: Alınan kargonun, satış siparişiyle uyumlu olmaması demuraja neden olabilir. Yanlış ürün, miktar veya kalite sorunları, teslimat sürecini geciktirebilir.

Gümrük Problemleri: Konteynerlerin gümrük işlemlerinde sorunlar yaşanması da demuraja yol açabilir. İthalat veya ihracat sürecinde yaşanan belge veya izin eksiklikleri, gümrükteki gecikmelere neden olabilir.

Anlaşmazlık: Gönderici ve alıcı arasında anlaşmazlık yaşanması durumunda, demuraj ücretleri ortaya çıkabilir. Ödeme şartları, teslimat süresi veya diğer konulardaki ihtilaflar, sürecin aksamasına ve demuraj maliyetlerinin oluşmasına sebep olabilir.

Demurajı Kim Öder?

Peki, demuraj ücretini kim öder? Bu konu bazı durumlarda karmaşık bir hâl alabilmektedir. Genellikle, demuraj ücretini, taşıma kontratına uygun hareket etmeyen taraf öder. Yani, eğer bir ihracatçı ya da ithalatçı, yükünü belirtilen süre içinde boşaltmazsa veya taşımazsa, demuraj ücretini ödemek zorunda kalabilir. Ancak, bu durum, taşıma kontratının detaylarına ve taşıma sürecinde yaşanan belirli olaylara bağlıdır.

Denizyolunda, belirlenen serbest süre aşıldığında konteyner ve gün başına belirli bir ücret teslim şekline göre sorumlu tarafa yansıtılır. Belirtilen bedel armatöre ödenmeden yükün çekimine izin verilmez. Ordino alıcıya iletildikten hemen sonra yükün ilgili depodan çekilmesi beklenir. Karayolunda ise demuraj ücreti genellikle tedarikçinin taşıma sözleşmesini yaptığı taraftan talep edilir.

Hubtic ile yükünüzü güvenle taşıyın!

Demuraj ücretlerinin yüksek olabileceği göz önünde bulundurulduğunda, bu ücretlerden kaçınmak için her zaman belirli süreler içerisinde yükünüzü taşımanız veya boşaltmanız gerekmektedir. Demuraj ücretlerinden kaçınmak için alınabilecek en iyi yöntemlerden biri, taşıma yapacağınız rotada deneyimi olan, hızlı dönüş alınabilen, uluslararası gümrük prosedürleri hakkında tecrübeli ve baştan sonra doğru bilgilendirme yapan lojistik firmalarıyla taşımalarınızı gerçekleştirmenizdir. Uluslararası taşımalarınızda en iyi hizmeti almak için Hubtic’i tercih edebilirsiniz.