Takograf Nedir? Hangi Araçlarda Kullanımı Zorunludur?

Günümüz global dünyasında taşımacılık sektörü her zamankinden daha önemli bir rol oynamaktadır. Bu sürekli hareket halindeki sektörde, sürücülerin çalışma süreleri, hızları ve dinlenme aralıkları gibi kritik detaylar hem güvenlik hem de verimlilik açısından büyük bir öneme sahiptir. Takograf cihazları bu bilgileri objektif bir şekilde kaydetme ve denetleme imkânı sunar. Bu yazımızda, takografın ne olduğunu, nasıl çalıştığını ve neden bu kadar hayati bir araç olduğunu detaylarıyla ele alacağız.

Takograf Cihazı Nedir?

Takograf cihazı, özellikle ticari araçlarda kullanılan bir kayıt cihazıdır. Sürücünün faaliyetlerini, aracın hızını ve kat edilen mesafeyi otomatik olarak kaydeder. Bu cihazın temel amacı, karayolu taşımacılığında güvenliği artırmak ve sürücülerin belirlenen sürüş sürelerini aşmamasını sağlamaktır.

Takometre olarak da bilinen cihazlar özellikle uzun yol şoförleri için hayati bir öneme sahiptir. Bu cihaz, şoförlerin belirlenen sürüş sürelerini ve hız sınırlarını aşmamalarını temin ederek trafikteki güvenliği önemli ölçüde artırır. Takograf cihazı araç harekete geçer geçmez devreye girer ve sürücünün tüm aktivitelerini detaylı bir şekilde kayıt altına alır.

Takograflar, hem yasal denetimlerde sürüş ve dinlenme saatlerinin kontrolü için hem de kaza analizlerinde olayın hemen öncesinde aracın hızını ve hareketlerini gösteren değerli bilgilere ulaşmak için kullanılır. Günümüzde dijital takograf cihazları sayesinde bu bilgiler elektronik ortamda saklanmakta ve denetim yetkilileri tarafından kolayca erişilebilmektedir.

Dijital Takograf Nedir?

Dijital takograf, diğer adıyla sayısal takograf, taşımacılık sektöründe sürücü ve araç faaliyetlerini dijital bir biçimde kaydeden elektronik bir cihazdır. Bu cihaz, analog takografın modern bir evrimidir ve sürüş süreleri, hız, mesafe, dinlenme süreleri gibi bilgileri dijital ortamda saklar. Bu bilgilerin dijital olarak kaydedilmesi, sürücü ve taşımacılık faaliyetlerinin daha detaylı ve kesin bir şekilde izlenmesini sağlar.

Dijital takografın kullanılabilmesi için sürücülerin kişisel bir akıllı kart takmaları gerekmektedir. Bu kartlar, sürücünün kimliğini ve kaydedilen bilgileri dijital olarak saklar. Her sürücünün faaliyetleri bu kart sayesinde ayrı ayrı kaydedilir, böylece her sürücünün sürüş alışkanlıkları, çalışma saatleri ve dinlenme süreleri hakkında detaylı bilgilere erişilebilir.

Dijital takografların bir diğer avantajı da yüksek güvenlik seviyeleridir. Bu cihazlar, verilerin güvende kalmasını sağlamak için gelişmiş güvenlik protokolleriyle donatılmıştır. Aynı zamanda, dijital takograflar, verilere dışarıdan müdahale edilmesini zorlaştıracak şekilde tasarlanmıştır. Bu, sürücülerin ve taşımacılık firmalarının, verilerin güvende olduğundan emin olmalarını sağlar.

Verilere erişim konusunda da dijital takograflar büyük kolaylıklar sunar. Dijital kayıtlar sayesinde, denetim yetkilileri veya ilgili firmalar verilere hızla erişebilir. Bu veriler, sürücünün sürüş alışkanlıkları, çalışma saatleri ve dinlenme sürelerine dair detaylı analizler için kullanılabilir. Ayrıca, otomatik kayıt özelliği sayesinde manuel müdahaleye gerek kalmadan sürücü faaliyetleri otomatik olarak kaydedilir.

Dijital takografların depolama kapasitesi, analog cihazlara kıyasla çok daha geniştir. Bu, verilerin uzun süreli saklanmasına olanak tanır. Sürücüler ve taşımacılık firmaları için bu, geriye dönük kontrollerin ve analizlerin yapılabilmesi anlamına gelir. Dijital takografların kullanıcı dostu ekranları ve menüleri de sürücülerin ve diğer yetkililerin cihazla kolayca etkileşim kurmasına olanak tanır.

Takograf Hangi Bilgileri Kayıt Eder?

Takograf cihazı, taşıma faaliyetlerini detaylı olarak izlemek ve kaydetmek amacıyla tasarlanmıştır. Bu cihazın kaydettiği temel bilgileri aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:

• Sürüş Mesafesi: Aracın hangi mesafeyi kat ettiği bilgisi takograf tarafından kaydedilir.
• Sürüş Hızı: Aracın anlık hızını ve bu hızın belirli süre zarfında nasıl değiştiğini takograf raporlar.
• Sürüş Süresi: Sürücünün ne kadar süre boyunca aracı kullandığı bilgisi kaydedilir. Bu, sürücünün çalışma saatlerini izlemek için çok önemlidir.
• Dinlenme ve Bekleme Süreleri: Sürücünün ne kadar süre dinlendiği veya bekleme yaptığı takograf tarafından tespit edilir.
• Araç Aktiviteleri: Aracın durduğu, harekete geçtiği, yavaşladığı veya hızlandığı anların tespiti takograf tarafından yapılır.
• Şoför ve Yardımcı Şoför Bilgileri: Hangi sürücünün ne zaman aracı kullandığı ve yardımcı şoförün faaliyetleri takograf tarafından kaydedilir.
• Olay ve Hata Kayıtları: Herhangi bir teknik sorun, aksaklık veya müdahale durumunda takograf bu bilgileri de kaydeder.
• Kalibrasyon Bilgisi: Takografın kalibrasyonu ve son kalibrasyon tarihi gibi bilgiler de cihaz tarafından saklanır.

Takograf Hangi Araçlar İçin Zorunludur?

Karayolları Trafik Yönetmeliği’nin 99. Madde’sine göre ticari araçlarda takograf cihazının kullanımı zorunludur. Bu kapsamda, şehirlerarası yük veya yolcu taşıması yapan otobüs, kamyon ve çekicilerin yanı sıra ağırlığı 3,5 tonun üzerinde olan yük taşıyan araçlar için takograf cihazı bulundurma zorunluluğu bulunmaktadır. Bu cihazların montajı yapıldığında, sadece araç sahipleri değil, aynı zamanda sürücüler de bu cihazları doğru ve etkin bir şekilde kullanmakla yükümlüdür.

Ancak, bu genel kuralın bazı istisnaları bulunmaktadır. Örneğin, şehiriçinde yolcu ve yük taşımacılığı yapan araçlar için takograf kullanma zorunluluğu bulunmaz. Ayrıca, 1984 yılında ya da daha öncesinde üretilen araçlar da bu zorunluluktan muaftır. Fakat, bu tarihten önce üretilen araçlarla şehirlerarası taşımacılık yapılıyorsa, sürücülerin yanlarında çalışma belgesi bulundurmaları gerekmektedir.

Takograf Cihazları Muayene ve Damgalama Yönetmeliği'nin 20. Madde’sinde ise, bu yönetmelik kapsamındaki zorunluluklar daha detaylı bir şekilde ele alınmıştır. Yönetmeliğe göre, yurt içinde taşımacılık yapan araçlardan, ilk defa tescil edilenler veya 1996 model ve sonrası olanlar için dijital takograf cihazı kullanma mecburiyeti vardır. Dahası, analog veya elektronik takograf cihazlarına sahip olan araçlar da belirli şartlar altında dijital takografa geçiş yapmak zorundadırlar.

Takograf Ehliyeti ve Başvuru Süreci

Taşımacılık sektöründe faaliyet gösteren sürücüler ve firmalar için takograf ehliyeti almak şarttır. Başvuruda bulunabilmek için SRC 1, 2, 3, 4 veya 5 belgesinden birine sahip olmak gerekir. Başvurular Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği'nin (TOBB) resmi web sitesi üzerinden yapılır ve kartların üretimi Emniyet Genel Müdürlüğü ile TOBB işbirliği ile gerçekleştirilir.

Takograf ehliyetleri, normal sürücü ehliyetlerinden farklı geçerlilik sürelerine sahiptir. Sürücü ve şirket kartları 5 yıl ve servis kartları ise 1 yıl geçerlidir. Süre dolmadan kartı yenilemek olası sorunları önlemek adına oldukça önemlidir.

Takograf Ehliyeti için Gerekli Evraklar

Takograf ehliyeti başvurularında kart tipine göre sunulması gereken belgeler değişiklik gösterir. Kart tipine göre gerekli evraklar aşağıdaki gibidir:

• Sürücü Kartı: Sürücü belgesi ve fotokopisi, kimlik kartı ve fotokopisi, biyometrik fotoğraf.
• Servis Kartı: Oda kayıt belgesi, vergi levhası, servis yetki belgesi, kimlik kartı ve fotokopisi, servis kaşesi, şirket imza sirküleri.
• Şirket Kartı: İmza sirküleri, oda kayıt belgesi, vergi levhası, yetki belgesi,  kimlik kartı ve fotokopisi, şirket kaşesi

Bu belgeleri tamamladıktan sonra başvuru yapılabilir ve takograf cihazı yasal bir şekilde kullanılmaya başlanabilir.

Yükünüzü Hubtic ile güvenle taşıyın!

Hubtic, yenilikçi teknolojisi ve güçlü iş ortaklarıyla yük taşımacılığınızı hızlı ve etkili bir şekilde gerçekleştirir. Lojistik gereksinimleriniz için belge takip ve konum izleme avantajıyla en uygun fiyatları sunar. Web platformumuz aracılığıyla tüm taşıma belgelerinize kolaylıkla erişebilir ve herhangi bir sorununuzda uzman ekibimizden 7/24 destek alabilirsiniz.